Duitsland wil een einde maken aan de halfgeleiderafhankelijkheid van Europa van Azië. Gaat het de uitdaging aan?

Van gebruik in elektrische auto’s en smartphones tot windturbines en zelfs raketten, elektronische chips – of halfgeleiders – zijn de ‘olie van de 21e eeuw’, componenten waarvan ‘al het andere afhangt’.

Dit waren de woorden van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bij de inhuldiging van een nieuwe fabriek die eerder deze maand werd gebouwd door de Duitse halfgeleiderfabrikant Infineon.

Tijdens een reis naar Seoul afgelopen weekend sprak hij opnieuw met zijn Koreaanse tegenhangers over halfgeleiders en riep hij Zuid-Korea op om in Europa te investeren om de toeleveringsketens te versterken.

Het verklaarde doel van de Europese Unie is om tegen 2030 20 procent van de wereldmarkt te bereiken, twee keer zoveel als haar huidige aandeel. Om dit doel te halen, is een verviervoudiging van de productie op het Oude Continent nodig.

Dit is het doel van de Europese “chipswet”, die in april door de EU-wetgevers is goedgekeurd en die van plan is 43 miljard euro aan openbare en particuliere investeringen te mobiliseren.

Als Europa’s grootste economie loopt Duitsland voorop in deze beweging om de afhankelijkheid van Azië te verminderen.

Naast de nieuwe fabriek van Infineon in Dresden – een project van € 5 miljard – hebben de Amerikaanse groepen Intel en Wolfspeed de afgelopen maanden grote investeringen in Duitsland aangekondigd.

Het zou een grote overwinning zijn voor Duitsland als het de eerste Europese fabriek van de Taiwanese groep TSMC – een van ‘s werelds grootste chipfabrikanten – zou winnen.

Er zijn al meer dan een jaar besprekingen aan de gang voor een fabriek in de regio Dresden, Europa’s toonaangevende micro-elektronica-hub, al genaamd “Silicon Saxony”. Een beslissing wordt op zijn vroegst in augustus verwacht, aldus TSMC.

Een onbereikbaar doel?

Maar zo’n 200 km verderop, in de regio Magdeburg, heeft de euforie die vorig jaar ontstond door de aankondiging van een investering van 17 miljard euro door de Amerikaanse gigant Intel, plaatsgemaakt voor twijfel.

De bouw van de fabriek, die in de eerste helft van 2023 zou beginnen, is niet gestart.

“Er zijn veel dingen veranderd” in een jaar tijd, gaf de groep toe in een verklaring aan AFP, dat in het eerste kwartaal van het jaar een recordverlies leed door een sterke terugval in de verkoop van pc’s en smartphones.

Naast “geopolitieke uitdagingen” “hebben verstoringen in de wereldeconomie geleid tot hogere kosten, van bouwmaterialen tot energie”, aldus de groep.

Aanvullende overheidssteun wordt overwogen om “de kostenkloof van het geplande project, dat aanzienlijk is gestegen, te dichten”, erkende het Duitse ministerie van Economische Zaken.

‘Geen zelfvoorziening’

Deze race om subsidies valt bij veel Duitsers niet in goede aarde.

“We geven veel geld uit… om de bevoorradingszekerheid een beetje te vergroten”, maakt Clemens Fuest, een van de meest gerespecteerde economen van het land, zich zorgen.

Terwijl de overheidssteun aan Dresden en Magdeburg in de miljarden zal lopen, zullen Duitsland en Europa grotendeels afhankelijk blijven van chips die buiten het continent worden geproduceerd, en “je moet je voorstellen wat er met dat geld had kunnen worden gedaan”, legt Fuest, voorzitter van de IFO, uit. economisch instituut, in een interview met de Duitse omroep ARD.

Als de afhankelijkheden kunnen worden verminderd, zal er “geen enkele land of regio zelfvoorzienend zijn” op het gebied van halfgeleiders, waarschuwde Jochen Hanebeck, CEO van Infineon, deze maand ook.

Integendeel, sommige professionals zijn van mening dat de hulp nog massaler zou moeten zijn.

Frank Boesenberg, directeur van Silicon Saxony, de organisatie die halfgeleiders promoot in de regio Dresden, zegt dat de fondsen die zijn aangekondigd onder de Chips Act een goed begin zijn, maar naar wereldstandaarden nog steeds onvoldoende zijn.

Taiwan (waar 90 procent van ‘s werelds meest geavanceerde chips wordt geproduceerd), Zuid-Korea en in toenemende mate China domineren momenteel de markt.

Europa ondervindt ook concurrentie van de VS, die aanzienlijke bedragen uitgeeft om de binnenlandse productie te stimuleren.

Een andere grote uitdaging voor Duitsland zal zijn om voldoende arbeidskrachten te vinden.

Volgens een in december uitgevoerd onderzoek door het Duitse Economisch Instituut is er momenteel een tekort van 62.000 geschoolde arbeidskrachten in verschillende beroepen in de chipindustrie.