Hindistan Elektrik Avtomobil Mühərrikləri Sənayesində Yeni Dönəm
Hindistanın elektrik avtomobil mühərrikləri sənayesi Çinin ixrac məhdudiyyətləri fonunda mühüm bir dönüş nöqtəsindədir. Nadir torpaq metallarından asılılığı azaltmaq məqsədilə yerli istehsalçılar, nadir torpaq maqnitləri olmadan işləyən yeni nəsil mühərriklərə keçməyə hazırlaşır.
Nadir Torpaqsız Mühərriklərə Keçid
Hindistanlı mühəndislər yerli materiallardan – polad, mis və alüminiumdan istifadə edərək mühərriklər hazırlayır. Bu sahədə ən perspektivli namizədlər kommutasiyalı reaktiv mühərriklər (SRM) və təkmilləşdirilmiş ferrit əsaslı daimi maqnit mühərrikləridir. Bu dizaynlar Hindistanın iqlim şəraitinə, tozlu yollarına, sıx nəqliyyatına və şəhər-kənd səyahətlərinə uyğunlaşdırılıb. Mühərriklər, həmçinin, xidmət asanlığı baxımından da üstünlüklərə malikdir ki, bu da qiymətə həssas iki və üçtəkərli nəqliyyat vasitələri bazarı üçün əhəmiyyətli amildir.
Artıq sınaq layihələri yollardadır və kommersiya tətbiqi 12-18 ay ərzində gözlənilir. Akademiya və sənaye tərəfdaşlığı bu keçidi sürətləndirir. Misal üçün, Numeros Motors və IIT Bhubaneswar, Hindistan elektrik skuterləri və motosikletləri üçün xüsusi olaraq miqyaslana bilən nadir torpaqsız mühərriklər üzərində birgə işləyir. Ekspertlərin fikrincə, bu həllər ağıllı idarəetmə sistemləri və yüksək keyfiyyətli silisium polad ilə birləşdirildikdə nadir torpaq əsaslı dizaynların fırlanma anı və səmərəliliyinə çata bilər.
Siyasət Dəstəyi və Bazarın Hərəkətverici Qüvvəsi
Dövlət proqramları nadir torpaq asılılığından uzaqlaşmağı gücləndirir. 2019-cu ildə başlanan Hibrid və Elektrik Avtomobillərinin Daha Sürətli Qəbulu və İstehsalı (FAME II) sxemi, birbaşa subsidiyalar vasitəsilə 1,5 milyondan çox elektrikli iki təkərli nəqliyyat vasitəsinin satışını dəstəklədi. Həmçinin, komponentlərin lokallaşdırılmasını təşviq edir ki, bu da maqnitdən azad dizaynlar üçün faydalıdır. Avtomobil və komponent istehsalı üçün istehsalla əlaqəli təşviq (PLI) sxemi daxili istehsal üçün əhəmiyyətli mükafatlar təklif edir.
2025-ci ilin məlumatlarına əsasən, PLI tərəfindən dəstəklənən EV istehsalına təsdiq edilmiş investisiyalar 9 milyard ABŞ dollarına çatıb. Ola Electric, Ather Energy, Tata Motors, Mahindra və Bajaj kimi şirkətlər enerji aqreqatları komponentlərinin yerli istehsalını genişləndirir.
Bu siyasət avtomobil istehsalçılarının strategiyaları ilə uyğunlaşır. Məlumata görə, bir neçə böyük Hindistan OEM-ləri FY27-ci ilə qədər iki və üçtəkərli portfellərində nadir torpaqsız mühərrikləri tətbiq etməyi planlaşdırır. Məqsəd təkcə idxal əvəzetmə deyil, həm də Hindistanın miqyasına və şəraitinə uyğun mühərriklər və təchizat zəncirləri quraraq texnologiya bazasını sıfırlamaqdır. Ekspertlərin fikrincə, daxili elektrikli nəqliyyat vasitələrinin enerji aqreqatları bazarının 2030-cu ilə qədər 28,5 faiz CAGR ilə böyüyərək 9,31 milyard dollara çatacağı proqnozlaşdırılır.
Özünə Güvənən EV Təchizat Zəncirinin Qurulması
Yeni mühərriklər mövcud Çin dizaynlarının modernləşdirilməsi deyil. Onlar Hindistan istehsal xətləri üçün, yerli materiallardan istifadə etməklə, aşağı alət dəyəri və yüksək miqyaslılıqla hazırlanır. Bu yanaşma Hindistanın güclü tərəflərindən – iki və üçtəkərli istehsalçılarının dərin bazası, ixtisaslı təchizatçı şəbəkəsi və yeni texnologiyaları sürətlə sənayeləşdirmək qabiliyyətindən istifadə edir.
Təsir mühərriklərdən kənara çıxır. Nadir torpaqsız dizaynlar elektrik polad emalı, mis sarğı, güc elektronikası və idarəetmə proqram təminatında yeni daxili dəyər zəncirləri yaradır. Bu imkanları ölkədə qurmaqla, Hindistan yeni iş yerləri yarada, daxili intellektual mülkiyyəti təmin edə və beynəlxalq təchizat şoklarına məruz qalma riskini azalda bilər.
Bu keçid genişlənən tədqiqat və istehsal ekosistemi tərəfindən dəstəklənir. IIT-Numeros tərəfdaşlığına əlavə olaraq, digər akademik və tədqiqat-inkişaf əməkdaşlıqları ferrit maqnit performansını, mühərrik idarəetmə alqoritmlərini və silisium polad keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üzərində işləyir. Bu inkişaflar laboratoriya testlərindən istehsala hazır dizaynlara qədər olan dövrü qısaldır.
Nadir torpaqsız enerji aqreqatlarına keçid Çinin ixrac məhdudiyyətlərinə cavabdan daha çox şeydir. Bu, EV dəyər zəncirinin kritik bir hissəsinə nəzarət etmək üçün düşünülmüş bir addımdır. Əgər Hindistan istehsalçıları növbəti iki il ərzində SRM və ferrit əsaslı mühərrik istehsalını miqyaslandıra bilsələr, ölkə iki və üçtəkərli nəqliyyat vasitələri üçün qlobal miqyasda nadir torpaqsız elektrik mobilliyində lider ola bilər.
Oxucu Şərhləri
Sınaq layihələrinin artıq yollarda olması və 12-18 ay ərzində kommersiya tətbiqinin gözlənilməsi, bu texnologiyanın yalnız bir konsepsiya olmadığını, real addımların atıldığını göstərir. Akademiya və sənaye arasındakı tərəfdaşlıqlar, məsələn, Numeros Motors və IIT Bhubaneswar-in birgə işi, bu yenilikləri daha da sürətləndirir. Ekspertlərin də bildirdiyi kimi, uyğun idarəetmə sistemləri və yüksək keyfiyyətli materiallarla birləşdirildikdə, bu yeni dizaynların mövcud texnologiyaların performansına çatması mümkündür. FAME II kimi dövlət proqramları və PLI sxemləri də daxili istehsalı və komponentlərin lokallaşdırılmasını dəstəkləyərək bu keçidi daha da gücləndirir. Bütün bunlar göstərir ki, bu "yeni dövr" yalnız real deyil, həm də davamlı bir inkişaf potensialına malikdir.
Sınaq layihələrinin uğuru və bu yeni texnologiyaların nə vaxt kommersiya mərhələsinə çatacağı mövzusu əslində məqalənin daha dərindən araşdıra biləcəyi bir sahə idi. Vaxt və praktik tətbiq göstərəcək ki, bu "yeni dövr" nə qədər real və davamlı olacaq. Müzakirəyə verdiyiniz bu dəyərli fikirlər üçün bir daha minnətdaram.
Şərh Yaz