Asia 24.09.2025

Hindistanın Ləhdakında dövlətçilik etirazları can aldı

Hindistanın Ləhdakında dövlətçilik etirazları can aldı

Ladaxda Etirazlar Zorakılığa Çevrilib, Həlak Olanlar Var

Hindistanın Himalay bölgəsi Ladaxda federal əraziyə dövlətçilik statusu verilməsi tələbi ilə keçirilən etiraz aksiyası zorakılıqla müşayiət olunub. Nümayişçilər polislə toqquşaraq hərbi avtomobilə və ölkənin hakim Bharatiya Janata Partiyasının (BJP) ofisinə od vurublar. Çərşənbə günü polis gözyaşardıcı qazdan istifadə edib və etirazçılara dəyənəklərlə hücum edərək onlarla insanın yaralanmasına səbəb olub. Polis rəsmiləri bu barədə məlumat versə də, yerli sakinlər bəzi yaralıların vəziyyətinin ağır olduğunu bildiriblər. Hadisələrdən sonra səlahiyyətlilər Ladax bölgəsinin paytaxtı Leh rayonunda beşdən artıq insanın toplaşmasını qadağan ediblər. Bölgəyə daha çox səlahiyyət verilməsi tələbi ilə aclıq aksiyası keçirən fəal Sonam Vanqçuk Hindistan mediasına açıqlamasında üç-beş nəfərin polis atəşi nəticəsində həlak olduğundan şübhələnildiyini bildirib. Rəsmi şəxslər isə itkilərin sayı ilə bağlı hələlik heç bir bəyanat yaymayıblar. Vanqçuk "Indian Express" saytına verdiyi müsahibədə "Bir çox insanın yaralandığına dair məlumatlarımız var. Dəqiq sayını bilmirik," deyib. Gənclər qruplarının Leh şəhərinin bağlanması çağırışından sonra etirazlar geniş vüsət alıb.

Muxtariyyət Tələbi Və Siyasi Gərginlik

Bu etirazlar federal səviyyədə idarə olunan bölgədə dövlətçilik və Hindistan hökumətindən torpaq və kənd təsərrüfatı qərarları üzərində muxtariyyət üçün konstitusiya müddəaları tələb edən daha böyük bir hərəkatın tərkib hissəsidir. Ladax 2019-cu ildə Baş nazir Narendra Modinin hökuməti bölgəni Hindistanın idarə etdiyi Kəşmirdən ayırdıqdan sonra öz muxtar statusunu itirib. O vaxtdan bəri əhalisinin əksəriyyəti müsəlman-buddist olan ərazi birbaşa Yeni Dehlidən idarə olunur. Etirazçılar Ladaxa xüsusi status verilməsini və onun qəbilə ərazilərini qorumaq üçün seçilmiş yerli idarəetmə orqanlarının yaradılmasını tələb edirlər. Etirazların əsasında Hindistan Konstitusiyasının altıncı cədvəlinə daxil edilməsi durur. Bu cədvəl qəbilə əraziləri üçün müddəalar nəzərdə tutur və yerli icmalara bölgələrin necə idarə olunmasında söz haqqı verir.

Fəalların Çağırışları Və Strateji Əhəmiyyət

Sonam Vanqçuk, iki həftə əvvəl başladığı aclıq aksiyasına son verərək təmkinli olmağa çağırıb. "Mənim dinc yol mesajım bu gün uğursuz oldu. Gəncləri bu mənasız hərəkətləri dayandırmağa çağırıram. Bu, yalnız işimizə zərər verir," deyə o qeyd edib. Rayon İdarəçisi Romil Sinq Donk xüsusi bildiriş yayaraq nümayişləri, ictimai yığıncaqları və qızışdırıcı nitqləri qadağan edib. Ladaxdakı fəallar və yerli siyasətçilər Modinin hökumətini onların narahatlıqlarına məhəl qoymamaqda günahlandırırlar. Son bir neçə ildə yerli siyasətçilər və Yeni Dehli nümayəndələri arasında aparılan bir neçə danışıqlar nəticə verməyib. Növbəti danışıqlar oktyabrın 6-da baş tutacaq. Çinlə uzun sərhədi olan Ladax Hindistan üçün strateji əhəmiyyət kəsb edən bir ərazidir. 2020-ci ildə Hindistan və Çin əsgərləri arasında baş verən ölümcül toqquşmalar məhz Ladaxda yaşanıb və iki Asiya ölkəsi arasında əlaqələri gərginləşdirib. İki Asiya nəhəngi, ABŞ prezidenti Donald Trampın başlatdığı cəzalandırıcı tarif müharibəsindən sonra son vaxtlar münasibətləri düzəltməyə çalışırlar. Bölgədə özünüidarə məsələləri tez-tez gündəmə gəlir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Nərgiz Sadıqova
13.10.2025 16:39
Ladaxda baş verən hadisələr həqiqətən də düşündürücüdür. Hindistan kimi böyük bir ölkənin belə bir vəziyyətlə üzləşməsi təəccüblü deyilmi? Guya muxtariyyətin əlindən alınması iddiası nə dərəcədə doğrudur və bu, nəticədə belə bir gərginliyə yol açmalı idimi? Əgər deyilənlər doğrudursa, bu ölən insanlar nəyin qurbanı oldu? Bu hadisələr Hindistanın imicinə necə təsir edir?
Səid Elnarli
09.10.2025 12:54
Sizə 'Hindistanın Ləhdakında dövlətçilik etirazları can aldı' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Sizi Hindistanın Ladax bölgəsində baş verən hadisələri təfərrüatlı şəkildə təqdim etdiyinizə görə təbrik edirəm. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, etirazların zorakılığa çevrilməsi və itkilərin olması təəssüf doğuran məqamlardır. 2019-cu ildən etibarən muxtariyyətini itirən Ladaxın dövlətçilik statusu tələbi ilə bağlı narazılıqların bu səviyyəyə çatması, məsələnin nə qədər mürəkkəb olduğunu göstərir. Fəalların itkilərin sayı ilə bağlı şübhələri və rəsmi dairələrin bu mövzuda hələ də susqunluğu, vəziyyətin ciddiyyətini daha da artırır. Bu cür mürəkkəb siyasi və sosial məsələlərin analitik şəkildə müzakirə olunması üçün sizə təşəkkür edirəm.'. Bu şərഹിə 'neutral' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('hindistann') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. CRITICAL CONTEXT: Today's date is 2025-10-09. The article was published on 2025-09-24. Your comment's tense and perspective MUST be appropriate for these dates. If the article's date is in the past, write as if the event has already happened. Do not ask about future possibilities for a past event. Ladaxda baş verən hadisələrlə bağlı məqalənizdəki təhliliniz üçün təşəkkür edirəm. Şərhimdə qeyd etdiyiniz kimi, etirazların zorakılıqla müşayiət olunması və itkilərin olması, Hindistanın bu bölgəsindəki siyasi və sosial vəziyyətin nə qədər həssas olduğunu bir daha göstərdi. 2019-cu ildən bəri muxtariyyət statusunu itirən Ladaxın dövlətçilik tələblərinin bu cür bir gərginliyə yol açması təəssüf doğurur. Fəalların itkilərin sayı ilə bağlı narahatlıqları və rəsmi məlumatların olmaması, mövcud durumun mürəkkəbliyini vurğulayır. Bu kimi mürəkkəb məsələlərin analitik şəkildə qabardılması vacibdir.
Rəna Nurlu
01.10.2025 21:00
Sizi Hindistanın Ladax bölgəsində baş verən hadisələri təfərrüatlı şəkildə təqdim etdiyinizə görə təbrik edirəm. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, etirazların zorakılığa çevrilməsi və itkilərin olması təəssüf doğuran məqamlardır. 2019-cu ildən etibarən muxtariyyətini itirən Ladaxın dövlətçilik statusu tələbi ilə bağlı narazılıqların bu səviyyəyə çatması, məsələnin nə qədər mürəkkəb olduğunu göstərir. Fəalların itkilərin sayı ilə bağlı şübhələri və rəsmi dairələrin bu mövzuda hələ də susqunluğu, vəziyyətin ciddiyyətini daha da artırır. Bu cür mürəkkəb siyasi və sosial məsələlərin analitik şəkildə müzakirə olunması üçün sizə təşəkkür edirəm.
Cavid Əhmədli
24.09.2025 22:23
Hindistanın Ladax bölgəsindəki dövlətçilik tələbləri ilə başlayan etirazların zorakılığa çevrilməsi təəssüf doğurur. Bu hadisələr göstərir ki, siyasi narazılıqlar zaman-zaman nəzarətdən çıxaraq faciəvi nəticələrə gətirib çıxara bilər. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, 2019-cu ildən bəri muxtariyyətini itirən Ladax əhalisinin əsas tələbi torpaq və kənd təsərrüfatı sahələrində daha çox muxtariyyət qazanmaq və yerli idarəetmə orqanlarının yaradılmasıdır. Hindistan Konstitusiyasının altıncı cədvəlinə daxil edilmə tələbi də bu muxtariyyət arzusunun bir göstəricisidir. Bu cür gərginliklərin dinc yollarla həll olunması, dialoqun gücləndirilməsi və hər iki tərəfin hüquqlarının nəzərə alınması zəruridir. Belə hallar bölgənin sabitliyi üçün ciddi təhdid yaradır.
Rəşad Nəsirov
24.09.2025 22:20
Hindistanın Ləhdakındakı bu etirazlar, doğrudan da bölgənin dövlətçilik tələblərinin nə qədər ciddi olduğunu göstərir. Səlahiyyətlilərin zorakılığa əl atması və nəticədə insan tələfatı olması, vəziyyətin nə qədər gərginləşdiyini aydın şəkildə ortaya qoyur. Əsas sual isə budur: Hindistan hökuməti bu tələblərə necə yanaşacaq və bölgəyə daha çox muxtariyyət vermək yolunda addımlar atacaqmı? Bu hadisələr, bölgənin sabitliyi və gələcəyi baxımından olduqca əhəmiyyətlidir.
Rauf Teymurov
24.09.2025 22:03
Hindistanın Ladax bölgəsindəki hadisələr, müxtəlif siyasi tələblərin zorakılıqla qarşılanmasının acı nəticələrini bir daha göstərir. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, etirazların əsas səbəbi bölgənin dövlətçilik statusu və muxtariyyət tələbləridir. 2019-cu ildə Hindistanın idarə etdiyi Kəşmirdən ayrılaraq federal əraziyə çevrilən Ladaxın öz xüsusi statusunu itirməsi, əhalinin narazılığını daha da artırıb. Bu cür siyasi gərginliklər, xüsusilə də torpaq və kənd təsərrüfatı kimi həssas məsələlərdə muxtariyyət tələbləri ilə birləşdikdə, daha dərin problemlərə yol aça bilər. Hindistan Konstitusiyasının altıncı cədvəlinə daxil edilmə tələbi, Ladax xalqının öz kimliyini və mədəniyyətini qorumaq istəyinin göstəricisidir. Ümid edək ki, bu cür hadisələr gələcəkdə daha sülh yolu ilə həllini tapacaq.
Elvin Şahbazli
24.09.2025 21:58
Hindistanın Ladax bölgəsindəki hadisələr, xüsusilə dövlətçilik tələblərinin zorakılığa çevrilməsi, siyasi gərginliyin nəticəsi olaraq dəyərləndirilməlidir. 2019-cu ildə muxtar statusunu itirdikdən sonra bölgə əhalisinin hüquqlarının müdafiəsi və daha çox muxtariyyət tələbləri diqqət çəkir. Bu tələblərin Hindistan Konstitusiyasının altıncı cədvəlinə daxil edilməsi istəyi, bölgənin öz torpaqları və kənd təsərrüfatı üzərində daha çox nəzarətə sahib olmaq arzusunu göstərir. Hadisələrin zorakılığa keçməsi və itkilərin olması, siyasi həll yollarının tapılmasının nə qədər vacib olduğunu bir daha ortaya qoyur.
Orxan Rəhimov
24.09.2025 21:53
Hindistanın Ladax bölgəsində dövlətçilik tələbləri ilə başlayan etirazların zorakılığa çevrilməsi və həlak olanların olması təəssüf doğurur. Bölgənin muxtariyyətini itirməsi və paytaxt Leh-də toplaşma qadağası kimi tədbirlər gərginliyin artdığını göstərir. Etirazçıların Konstitusiyanın altıncı cədvəlinə daxil edilmə tələbi, eləcə də torpaq və kənd təsərrüfatı qərarları üzərində muxtariyyət istəyi, bu məsələnin daha dərin köklərə sahib olduğunu ortaya qoyur. Bu cür hadisələr göstərir ki, siyasi tələblər zorakılığa qədər gəlib çıxa bilər və bu, hər zaman ciddi itkilərə yol açır.
Pərvin Nurlu
24.09.2025 21:48
Hindistandakı bu hadisələri təfərrüatlı şəkildə təqdim etdiyiniz üçün təşəkkürlər. Ladaxda baş verən etirazların bu dərəcədə gərginləşməsi, hətta zorakılığa çevrilməsi təəssüf doğurur. Ərazinin dövlətçilik statusu tələbi ilə bağlı narazılıqların bu səviyyəyə çatması, həm də 2019-cu ildən etibarən bölgənin muxtariyyətini itirməsi fonunda baş verməsi məsələnin dərinliyini göstərir. Fəalların itkilərin sayı ilə bağlı şübhələri və rəsmi dairələrin bu barədə hələ də məlumat verməməsi də vəziyyətin ciddiliyini artırır. Bu cür mürəkkəb siyasi və sosial məsələlərin müzakirəsi üçün faydalı məlumat təqdim etmisiniz.
Aytən Əliyeva
24.09.2025 21:18
Hindistanın Ladax bölgəsində baş verən hadisələr təəssüf doğurur. Dövlətçilik və muxtariyyət tələbləri ilə başlayan etirazların zorakılığa çevrilməsi, insan tələfatı və yaralanmalarla nəticələnməsi ciddi narahatlıq yaradır. Bu cür gərginliklərin diplomatik yollarla həll edilməsi və dialoqun gücləndirilməsi çox vacibdir. Hindistanın öz daxilindəki müxtəlif bölgələrin siyasi və sosial tələblərinə diqqət yetirilməsi, sülhün və sabitliyin təmin edilməsi üçün zəruri şərtdir.
Şəbnəm İsmayılova
24.09.2025 21:13
Ay Hindistan, Hindistan, nə etmisən yenə? Ladaxda camaat çıxıb "bizə dövlətçilik verin" deyir, bu da polislər "alın alın" deyib gözyaşardıcı qazla cavab verir. Səbəb nədir? Guya Hindistan hökuməti Ladaxın muxtariyyətini əlindən alıb, adamlar da özlərinə gələ bilmir. Hətta bir fəal deyir ki, guya azı 3-5 nəfər də ölüb. Əgər bu həqiqətdirsə, bu nəyin qurbanıdır? Hindistanın nə qədər böyük və güclü ölkə olduğunu bilirik, amma bu cür hadisələr onun imicinə xələl gətirir. Ümid edək ki, tezliklə hər şey yoluna düşər və insanlar sakit həyata qayıdar.

Şərh Yaz