ABŞ-ın "məhdud" nüvə sınaqları partlayışsız necə keçəcək

ABŞ-ın "Məhdud" Nüvə Sınaqları: Partlayışsız Təhlükəsizlik Paradoksu

Son dövrlərdə beynəlxalq arenada ABŞ-ın "məhdud" nüvə sınaqları həyata keçirəcəyi ilə bağlı yayılan fikirlər diqqət mərkəzinə çevrilib. Lakin bu sınaqların hər hansı bir partlayış olmadan necə baş verəcəyi sualı geniş müzakirələrə səbəb olur. Ekspertlər ABŞ-ın uzun illərdir ki, arsenalını müasir texnologiyalar vasitəsilə qoruyub saxladığını və bu yerdə partlayışsız sınaqlar konsepsiyasının əsas rol oynadığını bildirirlər. Bu, sadəcə texniki bir məsələ deyil, həm də Vaşinqtonun qlobal strateji sabitliyə necə yanaşdığının bir göstəricisidir.

Qeyri-Eksploziv Təsdiq Metodları

ABŞ, Nüvə Sınaqlarına Hərtərəfli Qadağa Müqaviləsinə (CTBT) sadiq qalaraq, real partlayışları əhatə etməyən alternativ test üsullarından istifadə edir. Bu metodlar arasında yüksək performanslı superkompüterlərdə aparılan simulyasiyalar, materialların dayanıqlığını yoxlayan qeyri-nüfuzedici testlər və "subkritik" adlanan təcrübələr yer alır. Subkritik sınaqlar zamanı uran və ya plutonium kimi nüvə materialları istifadə olunur, lakin nüvə zəncirvari reaksiyasının baş verməsi üçün kritik kütləyə çatılmır. Beləliklə, böyük bir partlayış meydana gəlmir, ətraf mühitə zərər verilmir, lakin materialların davranışı haqqında dəyərli məlumatlar əldə edilir. Bu yanaşma, ABŞ-a öz nüvə arsenalının etibarlılığını və funksionallığını sınaqdan keçirməyə imkan verir, eyni zamanda beynəlxalq öhdəliklərini pozmur.

Nüvə Arsenalının Daimi Təkmilləşdirilməsi

Pentaqonun əsas məqsədlərindən biri, mövcud nüvə arsenalının uzunmüddətli təhlükəsizliyini və effektivliyini təmin etməkdir. Bu çərçivədə müxtəlif milli laboratoriyalarda mütəxəssislər nüvə başlığının köhnəlməsi, materialların degenerasiyası və zamanla performansa təsiri kimi amilləri araşdırırlar. Yüksək texnologiyalı avadanlıqlar və modelləşdirmə vasitəsilə mürəkkəb fiziki proseslər təhlil edilir. Bu tədqiqatlar, ABŞ-ın nüvə sınaqları moratoriyumuna baxmayaraq, nüvə qabiliyyətlərini qoruyub saxlamaq üçün əsas strategiyalardan biridir. Belə sınaqlar qlobal qeyri-yayılma rejiminə dəstək verməklə yanaşı, həm də rəqiblərin mümkün inkişafına qarşı çəkindirici amil kimi çıxış edir.

Beynəlxalq Həssaslıq və Gələcək Perspektivlər

"Məhdud" nüvə sınaqları ifadəsi, beynəlxalq ictimaiyyətdə hər zaman müəyyən həssaslıqla qarşılanır. Xüsusilə nüvə silahlarının yayılmasının qarşısını almaq üçün səylərin artdığı bir dövrdə, hər hansı bir sınaq fəaliyyəti diqqətlə izlənilir. ABŞ-ın bu metodologiyası, nüvə qüvvələrinin modernizasiyasına yönələn geniş qlobal tendensiyanın bir hissəsidir. Lakin Vaşinqton vurğulayır ki, onun fəaliyyəti beynəlxalq hüquqa uyğundur və nüvə silahsızlanmasına dair beynəlxalq öhdəliklərini pozmur. 2025-ci ilin reallıqlarında strateji sabitliyin qorunması, nüvə qüvvələrinin etibarlılığının təmin edilməsi və bu prosesdə şəffaflığın artırılması vacib olaraq qalır.

24 saat