Azərbaycan Ombudsmanı: Hələ də qeyri-şəffaf və qeyri-müstəqil

Avropa Şurasına bağlı müstəqil ekspert qurumu olan İrqçilik və Dözümsüzlüyə qarşı Avropa Komissiyası (ECRI) Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanda 2023-cü ildə verilmiş tövsiyələrin icra vəziyyəti ilə bağlı hesabatını açıqlayıb. Bu hesabatda hər üç ölkənin irqçilik və dözümsüzlüklə mübarizə sahəsindəki fəaliyyətləri diqqətlə qiymətləndirilmişdir.

Azərbaycan Üzrə Tənqidlər: Ombudsman Təsisatının Müstəqilliyi və Şəffaflığı

Komissiyanın Azərbaycanla bağlı hesabatında əsas tənqid İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkil (Ombudsman) təsisatının müstəqilliyi və fəaliyyətinin şəffaflığına yönəlib. Qurum qeyd edib ki, Müvəkkilin indi parlament tərəfindən seçilməsi müsbət addım olsa da, namizədlərin prezident tərəfindən əvvəlcədən müəyyənləşdirilməsi səbəbindən icra hakimiyyətinin prosesə "qəti təsiri" qalır. Bu vəziyyət, təsisatın tam müstəqilliyi ilə bağlı narahatlıqları artırır. Hesabatda həmçinin vurğulanır ki, Müvəkkil aparatında bərabərlik və ayrı-seçkiliyə qarşı şikayətlərin araşdırılması üçün ayrıca struktur bölmə və mexanizm formalaşdırılmalıdır. Bundan başqa, işçi heyətinin resurslarının artırılması və xüsusi təlimləndirilməsi tövsiyə olunub. Komissiyanın qənaətinə görə, Azərbaycan bu sahədə tövsiyələri yalnız qismən yerinə yetirib ki, bu da irəliləyişin ləng olduğunu göstərir.

Nifrət Nitqi və Nifrət Cinayətləri Məlumat Bazası

Avropa Komissiyasının Azərbaycana dair ikinci əsas tövsiyəsi irqi və LGBTI-fobik nifrət nitqi və nifrət cinayətləri üzrə vahid məlumat bazasının yaradılması idi. Lakin ECRI bildirir ki, bu istiqamətdə heç bir real addım atılmayıb və mövcud vəziyyət qənaətbəxş deyil. Hesabatda qeyd olunur ki, "Azərbaycan hökuməti nifrət nitqi və nifrət cinayətləri ilə bağlı tam bölünmüş statistik məlumat sistemini yaratmayıb və bu məlumatları ictimaiyyətə təqdim etmir." Bu, problemin miqyasını müəyyən etmək və effektiv mübarizə aparmaq üçün vacib bir çatışmazlıqdır.

Ermənistan və Gürcüstan Üzrə Qiymətləndirmə

ECRI Ermənistandan cəmiyyətdə tolerantlıq və müxtəliflik dəyərlərinin təşviqini, eləcə də qaçqınlar və məcburi köçkünlər üçün hərtərəfli inteqrasiya strategiyasının hazırlanmasını tələb edib. Qurum Ermənistan hökumətinin bəzi addımlarını, xüsusilə 2023–2025-ci illər üçün İnsan Hüquqları üzrə Milli Strategiya planını və Qarabağdan gələn məcburi köçkünlər üçün təqdim olunan sosial yardımları "müsbət, lakin yetərsiz" adlandırıb. Hesabatda qeyd olunur ki, daha genişmiqyaslı və sistemli yanaşmaya ehtiyac var. Gürcüstanla bağlı Komissiya, azlıqların yaşadığı məktəblərdə gürcü dilinin ikinci dil kimi tədrisinin artırılmasını yüksək qiymətləndirib. Qurum həmçinin, bilingval təhsil modelinin uğurla tətbiqini və hökumətin bu sahədə "əhəmiyyətli irəliləyişini" xüsusi vurğulayıb. Lakin bununla belə, bərabərlik strategiyasının səmərəli icrası üçün zəruri olan qurumlararası komitənin yaradılmaması mənfi qiymətləndirilib ki, bu da bərabərlik siyasətinin koordinasiyasında boşluq yaratdığı qənaətini formalaşdırıb.

24 saat