“Volsky zei: pak je koffer, verlaat Stepanakert” – inwoner van Khankendi onthult 34-jarig geheim |

Er is hoop met verlangen naar vaderland, verdriet met vreugde, maar bovenal is er trots in zijn ogen. Twee keer in 30 jaar verplicht Hij is iemand die het leven van een ontheemde heeft geleefd en meer brandt van verlangen naar zijn land dan van het vuur van de oorlog. Bij dit alles zegt onze 81-jarige verslaggever Teymur Aliyev opgewekt: “Laten we eens kijken of je oom een ​​of andere grap uithaalt in Khankendi.”

– Teymur Bey, de stad Lachin staat al onder controle van ons leger. Hoeveel tijd denk je dat we nog hebben voor Hankendi, waar je meer dan de helft van je leven hebt doorgebracht?

– Bij God, ik ben nog nooit zo gelukkig geweest als de dag dat we terugkeerden naar ons land. Ik weet dat onze vlag binnenkort in Khankendi zal wapperen. Ik heb dit altijd geloofd. Je zult zien, volgend jaar om deze tijd speelt je oom in Khankendi net als in zijn jeugd. (Haar ogen glimlachen, er verschijnt een vreemde glimlach op haar gezicht – NI)

– Er kan geen groot geluk zijn om terug te keren naar het thuisland, maar je trekt altijd de nodige conclusies uit de geschiedenis. Dus ik vraag je, hoe zijn we Khankendi kwijtgeraakt, op de drempel waarvan we staan?

– Zoon, we konden toen niet begrijpen wat er aan de hand was. We werkten samen met de Armeniërs, we aten en dronken zelfs zoals ze zeggen. Nadat Gorbatsjov aan de macht kwam, begonnen zich vreemde gebeurtenissen voor te doen tussen Armeniërs en Azeri’s in Karabach, vooral in Khankendi. Ik herinner me dat er in 1986 onder de Armeniërs in Khankendi geruchten waren dat we ons bij Armenië zouden aansluiten. Ik hoorde dit voor het eerst van mijn Armeense buurman. Toen kwam ik erachter dat ze een organisatie begonnen en die “Krunk” noemden. “Krunk” betekent kraanvogel in het Armeens en er wordt aangenomen dat de organisatie zich bezighoudt met het bestuderen van de geschiedenis en cultuur van Armeniërs en het promoten van hun tradities. Maar in die tijd werd gezegd dat de inauguratie van deze naam in Rusland “Comité Revolyutsionnogo Upravleniya v Nagorno-Karabach” was – dat wil zeggen, “Comité voor Revolutionaire Actie in Nagorno-Karabach”. Ik kan niet zeggen welke juister is. Ik hoorde wat de organisatie eigenlijk deed van de zus van Arkady Manucharyan, die later hoofd van “Krunk” werd. Hij werd betrapt op het stelen van geld uit een van de winkels in Khankendi. Toen ik vroeg waarom hij zoveel geld had gestolen, zei hij dat ze geld aan het inzamelen waren om wapens en munitie te kopen om tegen ons in Karabach te vechten. Het meisje stuurde het gestolen geld ook naar “Krunk”. Wat een overlast, deze “Krunk” nam de Armeniërs in Khankendi met geld mee, bewapende hen, organiseerde stakingen, demonstraties en probeerde uiteindelijk de lokale Azerbeidzjanen uit Khankendi te verdrijven. Een van de redenen voor het verlies van Khankendi is dat deze stad in de loop van de tijd niet onder controle werd gebracht door het centrum.

– Wie kende je nog meer behalve “Krunk”?

– Vóór Manucharyan kende ik Albert Seyranyan, de manager van de elektrotechnische fabriek. Hij had een bijzondere reputatie onder de Armeniërs. Hij belde de fabriek en verzamelde het gestolen geld in het “Krunk”-fonds. Hij stierf in 1986 als ik me niet vergis. Toen Seyranyan stierf, brachten de Armeniërs zijn lichaam op dat moment naar de Maksim Gorki-club in Khankendi. Het gezicht van het lijk was bedekt. Wij waren ook geïnteresseerd. De Armeniërs hielden het gezicht van de overledene immers onbedekt tijdens een besloten begrafenis. Nu was zowel Albert’s gezicht bedekt en de kist waarin hij werd geplaatst was enorm. Toen hoorden we dat er wapens in die grote kist zaten, niet het lichaam van Albert, en ze werden begraven in het graf.

Ik herinner me ook een Armeens meisje. Ze was de zus van een van de “Krunk” leiders. Ze was getrouwd met een jongen genaamd Sohrab in Shusha. Toen de gebeurtenissen van Khankendi begonnen, vergiftigde en vermoordde dat Armeense meisje haar man en voegde zich bij de groep van haar broer.

– Sommige journalisten en politici van die tijd beweren dat de leiders van “Krunk” directe agenten van de DTK waren. Wat kun je erover zeggen?

– Ik zweer dat ik op verschillende plaatsen heb gewerkt, maar in kleine functies. Ik kan niet beweren dat iemand in DTK werkt. Maar er was één ding dat me toen veel aan het denken zette. In 1988, na de demonstraties in Khankendi, werden Azerbeidzjaanse huizen aangevallen. Sommige huizen werden verbrand, het hoofd van “Krunk” Arkady Manucharyan gevangenisstraf gemaakt en naar Shusha gestuurd. Hij werd minder dan een week later vrijgelaten en zijn zoon werd vaak het land uitgezet. Hoe was dit mogelijk geweest als de DTK er niet achter had gestaan?

– Hoe heb je Khankendi verlaten?

– Onze huizen werden verbrand, onze landgenoten geslagen en zelfs gedood. elke dag is slecht nieuws Weet u, in 1989 werd in de Autonome Regio Nagorno-Karabach het Speciaal Beheerscomité opgericht. Arkady Volsky werd zijn hoofd. We dachten dat Volsky de Armeniërs zou kalmeren. Maar nadat hij kwam, werd onze situatie erger. Tot slot gingen we met een groep bewoners naar de receptie van Volsky. Na een lange discussie vertelde Volsky ons eerlijk: ‘Weet je? Pak je koffers en verlaat Stepakanert als je in vrede wilt blijven.’. Hoe kon je daar blijven na deze belofte? In september 1989 moesten we verhuizen naar Shusha. Maar door onze pech konden we hier niet wonen. Ik kon maar 3 jaar de lucht van Shusha inademen, het was ook bezet en mijn tweede vluchtelingenleven begon.

Nijat Ismayilov