De Lilli-pop, gemaakt door de Bild-tabloid, ging van een spontane cartoon naar een cadeau voor volwassenen in Duitsland voordat het werd gezien als een inspiratiebron voor jonge vrouwen in de VS.
Het tabloid Bild stond op het punt om in juni 1952 zijn eerste editie te lanceren en er was ruimte in de krant die dringend gevuld moest worden voordat het gedrukt kon worden.
Cartoonist Reinhard Beuthien haastte zich om een tijdelijke aanduiding te bedenken, en hij ging zitten en tekende een gewelfde, sexy jonge vrouw met een hoge blonde paardenstaart die tegenover een waarzegger zat.
“Kun je me de naam en het adres vertellen van een lange, knappe en rijke man?” zij vraagt. Bovenaan de tekening schreef de cartoonist de naam Lilli.
Dit is hoe Barbie werd geboren – of in ieder geval de Bild-Lilli-cartoon, bedoeld om de ‘oneerbiedige, onconventionele aard’ van de tabloid te weerspiegelen, het verklaarde doel van de conservatieve uitgever die het bedoeld had als tegenwicht voor serieuzere politieke publicaties in het land.
Terwijl de hedendaagse Barbie-pop – vooral in de marketingcampagne rond de lancering van de nieuwe Barbie-film geregisseerd door Greta Gerwig en met Margot Robbie en Ryan Gosling in de hoofdrol – wordt aangeprezen als een feministisch icoon, was haar inspiratie bedoeld als krantenvuller toen de Duitse uitgeverij Axel Springer lanceerde wat de meest controversiële krant tot nu toe zou worden.
Tegenwoordig staat Bild in Duitstalige landen bekend om zijn schandalige en opruiende inhoud, en heeft het meer berispingen gekregen van de Duitse Raad voor de Journalistiek dan welke andere publicatie dan ook.
‘Curven in plaats van bommen’
De Lilli-cartoon verscheen nog steeds in Bild, en hoewel de strip in de officiële archieven van Axel Springer als “brutaal” wordt beschreven, zouden de meeste feministen haar beschouwen als het promoten van het stereotype van de flauwe, oppervlakkige en overdreven geseksualiseerde blonde vrouw.
In een andere iteratie komt Lilli in badpak naar kantoor. Het onderschrift luidt: “Zo stom! Als ik ‘s ochtends wakker word, denk ik steeds dat ik nog op vakantie ben.”
De populariteit van Bild-Lilli groeide zo sterk dat de uitgever in 1955 speelgoedfabriek O&M Hausser de opdracht gaf een pop te maken op basis van de tekening, die in kiosken in een doorzichtige plastic koker werd verkocht, met dezelfde provocerende outfits en een kopie van Bild in haar zak.
Het speelgoedbedrijf stond voorheen bekend om de massaproductie van beeldjes van Duitse keizerlijke soldaten, en later Wehrmacht-soldaten en leden van de nazi-SA en SS. In het naoorlogse Duitsland werden modelhouwitsers, tanks en kazernes minder populair, dus gingen ze over op het produceren van iteraties van cowboys en indianen.
Aanvankelijk werd de Lilli-pop gekocht als een grap, een driedimensionale versie van de vrouw die dwaze dingen zei in Bild, of zoals de Axel Springer-archieven het beschrijven, “grappen van oude mannen”.
Maar toen er samen met de pop zo’n 150 verschillende outfits, variërend van bontjassen tot badpakken, werden gemaakt, raakten ook kinderen geïnteresseerd om met haar te spelen – vooral omdat ze beweegbare armen en benen had, in tegenstelling tot andere poppen in die tijd.
Een paar jaar later was de Amerikaanse zakenvrouw Ruth Handler, de dochter van Pools-Joodse immigranten, op vakantie in Zwitserland en besloot ze de pop voor haar dochter Barbara te kopen.
Handler is de oprichter van Mattel, het bedrijf dat tot op de dag van vandaag Barbies produceert, na de presentatie van haar eigen versie – zij het bijna identiek aan de Lilli-pop – van het ‘tienermodemodel’ op een speelgoedbeurs in New York in 1959.
In 1964 kocht Mattel de rechten op de Bild-Lilli en werd de productie in Duitsland stopgezet.
‘Duitsland naar rechts duwen’
Er is een aanzienlijke hoeveelheid wetenschap en analyse gewijd aan de ondermijnende effecten van Bild op de Duitse samenleving, en grappen maken over Bild-koppen – waaronder dingen als “Alien sekte probeert Hitler te klonen” – is een veelvoorkomend tijdverdrijf, vooral onder progressieven.
“Er is een duidelijke trend in Bild-rapportage, ondersteund door academisch onderzoek, die laat zien hoe Bild actief kritiek levert op de multiculturele berichtgeving en verhalen over vluchtelingen in Duitsland”, zei media- en communicatie-expert Nadia Zaboura in de podcast Quoted van de Süddeutsche Zeitung in mei.
Aanhangers van Bild beweren dat de krant verhalen publiceert die de gevoelens weerspiegelen die de meeste mensen te bang zijn om in het openbaar te uiten, of dat de andere publicaties in het land denken dat ze te respectabel zijn om te publiceren.
In 2004 richtte een groep journalisten de Bild Blog op, een website die toezicht houdt op de rapportagefouten en misleidende berichtgeving die de tabloid publiceert. Ze krijgen momenteel ongeveer 1 miljoen views per maand en hebben fulltime journalisten in dienst.
Bild is er niet voor teruggeschrokken om de vermeende linkse vooringenomenheid in de reguliere Duitse mediascène aan te vallen, vooral als het gaat om kwesties als vluchtelingen of moslimgemeenschappen.
Het werd alom verafschuwd door het Duitse studentenprotest en de kunstscene in 1968, toen studenten over het hele continent – variërend van Frankrijk tot het communistische Tsjechoslowakije – zich verzetten tegen de officiële verhalen van hun regeringen.
Ironisch genoeg is de Barbie-film – met transacteurs in de cast en een plot waarin het titulaire personage de traditionele opvattingen over vrouwelijkheid en het patriarchaat probeert weg te werpen – door vooraanstaande Amerikaanse rechtse commentatoren zoals Ben Shapiro getuchtigd als een hulpmiddel om ‘wokeism’ onder kinderen te promoten.
Bild wordt beschouwd als het meest verkochte printproduct in Europa, en zijn eigenaren, Axel Springer, zijn ook eigenaar van Politico en zijn Europese dochteronderneming Politico Europe, evenals van Business Insider. Het dagblad Die Welt is hun bekendste krant.
