Sky Dew: het spel met hoge inzet van Israëls geavanceerde spionageballonnen
Je kunt een heuvel, dak of uitkijktoren beklimmen terwijl je de omgeving observeert. Dit principe geldt ook voor geavanceerde radars. Als ze hoog genoeg worden geplaatst, kunnen ze honderden kilometers ver kijken. Wat nog belangrijker is, is dat ze dankzij de hoge plaatsing beneden kunnen observeren.
Dit is het steunpunt van Sky Dew, de geavanceerde observatieballon van de Israëlische luchtmacht (IAF), die zondagochtend na anderhalf jaar landde ter voorbereiding op operationele dienst.
Het is ontwikkeld door Israel Aerospace Industries (IAI). Ik heb de radar geleverden de Amerikaanse ballonfabrikant TCOM, die wordt beheerd door het ministerie van Defensie en wordt gefinancierd door het Amerikaanse ministerie van Defensie. Het doel van de raket, die in 2022 aan de luchtmacht werd geleverd, is het detecteren van drones en kruisraketten met kleine en moeilijk te detecteren doelen afkomstig uit Iran en Syrië.
Dit systeem is niet nieuw voor de luchtmacht. Eenvoudigere en kleinere ballonnen, ontwikkeld na het vredesakkoord met Egypte, worden in het zuiden al meer dan dertig jaar gebruikt om verrassingen uit het oosten op te sporen. Deze zijn ontwikkeld door IAI en Elta Systems, gespecialiseerd in radars. Volgens buitenlandse bronnen heeft India ook dergelijke ballonnen gekocht.
Het militaire gebruik van observatieballonnen dateert uit de Slag bij Fleurus in België in 1794. Zonder radars of camera’s hielpen de Fransen de oorlog te winnen door de menselijke waarnemer in de ballon te gebruiken om luchtinformatie te verzamelen. Later verwijderde Napoleon echter de Franse militaire balloneenheden.
Sinds de jaren vijftig gebruiken de Verenigde Staten radars voor vliegtuigen om luchtdoelen te detecteren, zoals het Airborne Early Warning and Control System (AWACS).
Omdat Israël het zich eind jaren zeventig niet kon veroorloven dure AWACS uit de Verenigde Staten te kopen, kocht het drie kleinere, goedkopere Hawkeyes voor zijn luchtmacht, die nog steeds in gebruik zijn. Momenteel beschikt de luchtmacht over het door IAI ontwikkelde Nachshon-vliegtuig op basis van het Amerikaanse zakenvliegtuig Gulfstream.
De radar van deze vliegtuigen is geavanceerder dan AWACS, met betere detectiemogelijkheden en weerstand tegen interferentie. Een belangrijk verschil zijn de kosten per vlieguur, wat het defensiebudget vereenvoudigt. Deze technologie werd verkocht aan landen als Italië en Zuid-Korea, en elk vliegtuig kostte meer dan $ 200 miljoen.
Het bestaan van Nachshon neemt echter niet de noodzaak weg van een observatieballon met radar. Hoewel het niet naar extreme hoogten kan klimmen of straaljagers naar doelen als Iran kan escorteren, heeft het wel één groot voordeel: het kan wekenlang onder toezicht blijven zonder dat er hoeft te worden bijgetankt of bemand.
Het Ministerie van Defensie heeft dit niet officieel bekendgemaakt, maar er wordt aangenomen dat de radar van de ballon gebaseerd is op de Arrow-systeemradar, die meerdere doelen op een afstand van 250 km kan observeren en volgen. Omdat het hoog is gepositioneerd, kan het doelen op lage hoogte en in valleien detecteren, wat belangrijk is voor het detecteren van objecten zoals kruisraketten.
Het grootste voordeel van de radarballon ten opzichte van het radarvliegtuig zijn de bedrijfskosten. Een AWACS-vlucht van een uur kost ongeveer $ 40.000; Een paar duizend dollar voor Nachshon en minder voor de ballon. Deze kosteneffectiviteit is behoorlijk belangrijk; Eén land meldt dat het 27 miljoen dollar per jaar bespaart door radarballonnen te gebruiken in plaats van vliegtuigen.
Het nadeel van de ballon is de grootte. De afmetingen van de nieuwe ballon zijn niet bekendgemaakt, maar eerdere Elta-radarballonnen waren 55 meter lang. Door hun hoogte zijn ze zichtbaar voor vijanden, bovendien zijn ze duur en kwetsbaar voor grote storingen zoals luchtlekken.
Het kostte het verdedigingssysteem meer dan een jaar om de ballon te lanceren; dit was een teken van de paraatheidsproblemen van de IDF die op 7 oktober duidelijk werden. Zelfs de eenvoudigere surveillanceballonnen in het zuiden werden neergeschoten als gevolg van storingen tijdens een kritieke Hamas-aanval, wat de zwakte van het systeem aan het licht bracht.
Radars met ijzeren koepels en andere IDF-grondradars kunnen UAV’s detecteren zoals gezien tijdens het Hezbollah-conflict. Maar er zijn ook gevallen geweest waarin soldaten gewond zijn geraakt door vijandelijke UAV’s en gemeenschappen onnodig naar schuilplaatsen zijn gestuurd door vals alarm. Een operationeel Sky Dew-systeem zou deze problemen kunnen verlichten door Hassan Nasrullah een extra, prestigieus doelwit te bieden.
