Terreur in de bus in Bakoe, een “glas” dat het plan verstoort, een gekke Armeense terrorist…

Op 8 september 1984, rond 13.50 uur, vond een explosie plaats in de Ikarus-28001 (twee passagiers) bus die op Route 106 in Bakoe reed. Een met de hand gemaakt explosief verwondde vier passagiers en doodde een van hen, Fatma Surkhalizade.

Rechercheurs van de Staatsveiligheidsdienst zagen een metalen voorwerp in de vorm van glas in de passagiersruimte van de bus. Het bleek dat dit item, 200 mm hoog, 100 mm in diameter, 8 mm in wanddikte en 10 mm in voet, gemaakt van gietijzer met een schroefdop, dienst doet als explosievencontainer. .

Bij een bezoek aan alle fabrieken in Bakoe vonden de inspecteurs een draaibank die het product maakte. Het bleek dat de turner op bestelling maakte en een salaris van 15 manat ontving. Het was gebruikelijk in de Sovjettijd om dergelijke orders uit te voeren met behulp van staatsmateriaal, staatsmachines, en dit werd in de volksmond “chah-chuk” genoemd.

Op basis van de informatie van de draaibankoperator werd op 19 september de klant Henrikh Surenovich Vartanov, geboren in 1959 in Bakoe, gearresteerd. Hij zei aanvankelijk dat hij de bom zelf had gebouwd, maar tijdens een onderzoeksexperiment bleek dat hij dat niet kon. Wanhopig betrapt Henry zijn handlanger.

Op 21 september werd de tweede deelnemer aan de misdaad, Igor Mikhailovich Makhovsky, een eerstejaarsstudent van de elektromechanische faculteit van het Petroleum and Chemistry Institute, geboren in Bakoe in 1960, gearresteerd. Tijdens een onderzoeksexperiment bewees Maxovsky zijn vermogen om bommen te maken.

Dat blijkt duidelijk uit de verklaringen dat Vartanov en Makhovsky elkaar in juli, twee maanden voor het misdrijf, ontmoetten op de Beach Boulevard. Was deze kennis puur toeval, of probeerde Vartanov Makhovsky te ontmoeten, wetende dat hij studeerde aan de faculteit Elektromechanica, maar helaas geven de materialen die we hebben geen antwoord op deze vraag. Het is ook onduidelijk wanneer en waarom Vartanov een dergelijke misdaad heeft gepland. Maar wat wel duidelijk is, is dat Henryk al snel zijn plan met Igor deelt, en hij stemt verrassend snel toe.

De explosieve kennis van Vartanov was eenvoudig. Hij wilde alleen zwavel als ontsteker gebruiken. Het was Maxovsky die voorstelde mangaan en magnesium aan zwavel toe te voegen om de explosie sterker te maken. Het paar gaat naar de luchthaven van Bakoe om magnesium te kopen en een buiten gebruik gestelde band te kopen in ruil voor geld. Magnesiumpoeder wordt verkregen door deze schijf met voedsel in te wrijven.

Er was echter een derde persoon nodig om de beker te maken. Makhovsky begon ook met de productie van dit schip uit gietijzer. Hij zegt dat gietijzer een “brozer en breekbaarder” metaal is. Daarom zal het tijdens de explosie breken en zullen fragmenten veel mensen verwonden. Igor maakt ook de afmetingen van het “glas”.

Vartanov vindt een draaibank genaamd Khalkovsky en toont hem een ​​schets getekend door Makovsky en bestelt het. Tijdens het onderzoek is gebleken dat de draaibankoperator de opdracht heeft uitgevoerd. De wand, voet en deksel van het “glas” zijn dikker gemaakt dan besteld. De roekeloze benadering van de gezagvoerder zorgt voor minder blessures tijdens de aanval.

Op 6 september wordt “Glass” bij de klant afgeleverd. Makhovsky gebruikt een Slava-wekker, drie Element-373-batterijen en andere producten om een ​​tijdbom te maken. Na twee keer testen van het mechanisme (zonder explosieven) werd besloten een terroristische daad te plegen.

Volgens het onderzoek stapte Henrikh Vartanov op 8 september omstreeks 12.00 uur in een bus met kenteken 90-11 AGT op route 106 bij de bushalte bij de collectieve boerderijmarkt in Montin en ging naar de bushalte naast naar de bushalte. Standbeeld van Azizbajov. Hij legt de bom op de stoel als hij uit de bus stapt.

Terwijl de bus in de tegenovergestelde richting reed, vond een explosie plaats voor het Polytechnisch Instituut (nu Technische Universiteit) kort na de halte voor de bioscoop Cafer Cabbarlı. Er zaten slechts 19 mensen in de tweepersoonsbus, van wie 12 in de eerste ruimte waar de explosie plaatsvond.

Doordat de draaibankoperator het bestelde en dikker maakte, brak het “glas” niet. Het brak gewoon de dop. Hierdoor raakten relatief weinig mensen gewond: één ernstig, twee matig en één licht. Fatma Kamil gizi Surkhalizadeh, 37, die ernstig gewond was, kon getuigen in het onderzoek, maar stierf later.

Tijdens het onderzoek bleek dat Henrikh Vartanov vervroegd uit het leger was ontslagen vanwege schizofrenie. Na te zijn onderzocht in Bakoe, werd hij naar een psychiatrisch ziekenhuis, Serbsky genaamd, in Moskou gestuurd. De hier gegeven mening bevestigde dat hij schizofrenie had.

Volgens de beslissing van het Gerechtelijk Comité voor Strafzaken van het Hooggerechtshof van Azerbeidzjan, gedateerd 15 mei 1985, werd Vartanov Henrikh Surenovich ontslagen van strafrechtelijke verantwoordelijkheid en naar een verplichte behandeling in een particulier psychiatrisch ziekenhuis gestuurd. Makhovsky Igor Mikhailovich werd veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf. Er is geen informatie over hun toekomst…