“Botto is een hybride wezen geworden dat half AI en half collectieve intelligentie is, dat ook een soort virtueel wezen is”, zegt Mario Klingemann over zijn AI-kunstgenererend project.
De Duitse kunstenaar is erg ambitieus als het om zijn AI-artiest medewerker.
Hij is niet de enige. AI-kunst is tegenwoordig overal.
DALL-E 2, WOMBO Dream, Midjourney en Stable Diffusion hebben mensen thuis toegang gegeven tot AI-generatoren om grappige internetcontent te maken, zoals Kermit the Frog als ‘The Scream’ van Edvard Munch.
De populaire site ‘Deze persoon bestaat niet‘ biedt eindeloos veel verschillende geloofwaardig menselijke gezichten van denkbeeldige mensen.
Maar naarmate door AI gegenereerde kunst zich verspreidt, nemen ook de vragen eromheen toe.
In augustus won een schilderij van Midjourney de eerste prijs in de categorie digitale kunst op de Colorado State Fair. Deze maand verbood de Dune-subreddit AI-gegenereerde kunst als “low-effort content”.
Nu zijn de werken van Botto van 26 tot 30 oktober te zien in Downstairs in het Department Store, Brixton.
Maak kennis met Botto, AI-artiest
Voor ondereen project gecreëerd in 2021, wilde Klingemann niet alleen kunst maken, maar ook decentraliseren.
Elke week ontwierp Botto 350 nieuwe schilderijen via zijn reeks open-source algoritmen die vervolgens elementen van afbeeldingen uit een bijna oneindige online bank kunnen samenbrengen. Deze schilderijen zijn het resultaat van Klingemann die verschillende aanwijzingen aan Botto invoerde.
Het is in de prompts van Klingemann dat zijn hand als kunstenaar het meest aanwezig is. Maar dat wil hij niet. In plaats daarvan heeft Klingemann Botto-neutrale termen ingevoerd om het generatieproces op gang te brengen; hij deed toen een stap achteruit om een gemeenschap te laten communiceren met de AI.
Daarom gaat het Botto-project van Klingemann niet alleen over generatie. Met elke week 350 schilderijen stemt een community online op hun favoriete schilderij.
De NFT van de winnaar wordt vervolgens geveild.
De eerste drie stuks van de serie gingen in totaal op voor $ 900.000 (ongeveer € 903.000). Van slechts de eerste 22 kunstwerken heeft Botto meer dan $ 2 miljoen (ongeveer € 2 miljoen) gegenereerd.
“Botto krijgt een woordenboek van alle woorden in de Engelse taal”, legt Klingemann uit. “Het zal ze eerst willekeurig gebruiken, maar na verloop van tijd, met de stemmen die binnenkomen, zullen bepaalde woorden die interessantere beelden creëerden die de gemeenschap leuk vindt, een grotere kans krijgen om gekozen te worden.”
“Dus uiteindelijk zal er bijna een rangorde zijn van woorden die in het verleden goed hebben gewerkt, die meer kansen krijgen om opnieuw te worden gebruikt, en andere die niet zijn gelukt, zullen niet zo vaak worden gebruikt”, zegt Klingemann.
Er speelt duidelijk enorm veel geld met Botto en de kunstwerken die het heeft gemaakt. Puur financieel is het logisch dat Klingemann het veiling- en communityaspect in het proces zelf heeft gestopt.
“Botto moet zijn eigen kosten van levensonderhoud betalen”, geeft Klingemann openlijk toe. Hij wijst op de serverkosten en het grote team dat hij heeft om het systeem te runnen en te ontwikkelen.
Maar naast het besturen van het schip, maken de stemmen deel uit van zijn artistieke filosofie met Botto.
“Mijn overkoepelende idee is dat Botto zijn eigen entiteit wordt”, zegt Klingemann.
In de huidige status van AI art wordt het altijd beïnvloed door de input die het krijgt. Klingemann zou zijn eigen niche-spin kunnen geven aan de inputs, maar dan zou het te veel een verlengstuk van zichzelf worden.
“Ik ben meer geïnteresseerd in de dynamiek van wat een kunstenaar maakt”, zegt hij. “Dat gaat niet alleen over het maken van afbeeldingen, maar ook over hoe mensen erover praten en waar het wordt getoond”, zegt hij. “Dus eigenlijk is de hele samenstelling van het systeem bijna belangrijker dan wat het in mijn ogen creëert.”
De artistieke waarde van AI-kunst
Wat Botto maakt, zijn gevarieerde werken die lenen van de artistieke canon, variërend van renaissance tot hedendaags, allemaal met een herkenbare vingerafdruk van de AI-generatie.
Gezichten vervagen tot onherkenbaar, objecten worden nooit gedefinieerd en de achtergrond loopt over naar de voorgrond. Altijd zijn de aanrakingen van een niet-menselijke entiteit duidelijk gemarkeerd.
Wat zijn dan de artistieke kwaliteiten van deze kunstwerken? In veel opzichten zijn Botto’s creaties een directere interactie met de kunstmarkt.
Vroeger had een financieel succesvolle kunstenaar misschien de belangen van de kunstmarkt behartigd, maar hij hoopte altijd dat ze het hoofd boven water zouden houden met wispelturige veranderingen. In plaats daarvan kan Botto zich aanpassen aan een veel grotere reeks variabelen, waardoor meer werken in een week worden geproduceerd dan enig mens ooit zou kunnen hopen.
Is dit het werk van een AI-kunstenaar, in die zin dat de werken artistieke waarde hebben die verder gaat dan hun letterlijke waarde? Dat is minder duidelijk.
Klingemann geeft gemakkelijk toe dat hij de werken niet altijd leuk vindt, en ook dat het een voordeel is om in te spelen op marktbelangen.
“Meestal geldt: hoe scherper je bent, hoe minder fans je hebt”, zegt Klingemann.
“Je hebt misschien meer respect onder je leeftijdsgenoten, maar tegelijkertijd zal je verzamelaarsbestand ook beperkt zijn tot mensen met een heel speciale en specifieke smaak.”
Waar is de waarde in de kunst om de kunst?
Klingemann stelt dat er nog steeds een esthetische waarde is in wat Botto creëert.
Hoewel een groot deel van de canon van het werk van hedendaagse kunstenaars rekening houdt met hun bedoeling achter het stuk, is dat niet mogelijk met een niet-bewuste maker. In plaats daarvan komt de waarde van elders.
“Misschien is intentie slechts een deel van een verhaal. Ik ben erg geïnteresseerd in het verhaal dat de artiest en het publiek zichzelf vertellen over de artiest. Het is dus een opkomend verhaal”, legt Klingemann uit.
Dat verhaal wordt vervolgens aan een publiek voorgelegd. Klingemann is vooral geïnteresseerd in hoe het publiek reageert en creëert dat verhaal uit Botto’s werk. Dit is geen winstgedreven onderneming voor hem, aangezien hij gefascineerd blijft door de vraag naar de artistieke waarde van Botto.
“Het komt neer op onze liefde voor verhalen. En dus, als ik naar Botto’s kunst kijk, zie ik dat. We hebben daar een interessant verhaal naar voren gebracht dat interessant lijkt voor mensen.”
Botto: a Whole Year of Co-Creation” loopt van 26 tot 30 oktober in Downstairs in het Department Store, Brixton.
