Het nieuwe Joodse centrum, ooit de thuisbasis van de grootste joodse gemeenschap van Duitsland, wil na de ongelukkige gebeurtenissen van de Holocaust de levendigheid terugbrengen.
Toen rabbijn Yehuda Teichtal voor het eerst sprak over zijn droom om het grootste joodse educatieve en culturele complex van Duitsland sinds de Holocaust te bouwen, waren de meeste mensen die over het plan hoorden sceptisch.
Vijf jaar na het baanbrekende werk komt de droom van Teichtal op zondag uit, wanneer de Pears Jewish Campus haar deuren opent in de wijk Wilmersdorf in de Duitse hoofdstad.
Hij is een Berlijnse rabbijn en hoofd van de lokale Chabad-gemeenschap. Hij straalt als hij het balkon op de zevende verdieping van het nieuwe gebogen, blauw betegelde gebouw betreedt, met uitzicht op een amfitheater op de campus, een tuin, een speeltuin en een perceel dat uiteindelijk een sportveld zal worden. .
“We veranderen het verhaal over joden in Duitsland”, vertelde Teichtal eerder deze week.
“Te vaak denken mensen alleen aan de Holocaust en antisemitisme als het om joden in Duitsland gaat”, zei de 51-jarige rabbijn. “Onze Joodse campus gaat over de toekomst, het gaat over plezier, over studeren en samenleven.”
De bouw van de campus werd betaald door de federale en deelstaatregeringen, particuliere bedrijven, stichtingen en donaties. Het is ontworpen om niet alleen Joden te bedienen, maar ook leden van andere religies, zei Teichtal.
De 550 kleuters, basisscholen en middelbare scholieren van de Chabad-gemeenschap die momenteel verspreid zijn over verschillende gebouwen in de stad, zullen allemaal naar de campus verhuizen wanneer het nieuwe schooljaar begint.
Jessica Kalmanovich, een moeder van een 6-jarige dochter en een 3-jarige zoon die naar de basisschool en kleuterschool van Chabad gaan in verschillende wijken van de stad, zei dat haar familie niet kan wachten tot de campus opengaat.
“Elke ochtend, als we langs de campus rijden, vraagt mijn zoon me: ‘Wanneer is mijn kleuterschool in het blauwe gebouw eindelijk klaar voor mij om daar naartoe te gaan?'”, zei ze.
De 31-jarige, geboren in Kazachstan voordat hij als baby in Duitsland aankwam, noemde de nieuwe campus “een mijlpaal” voor Joden in Berlijn.
“We zullen als joden heel zichtbaar zijn in Berlijn, maar ons tegelijkertijd beschermd voelen”, voegde ze eraan toe.
Een ‘happy place’, niet ‘getto’
In tegenstelling tot veel andere joodse instellingen in Duitsland die uit angst voor mogelijke antisemitische aanslagen achter muren verscholen zitten, heeft de nieuwe campus een glazen hek eromheen.
Het is verbonden met de synagoge en het gemeenschapscentrum die al vele jaren worden beheerd door Chabad, een orthodox-joodse chassidische beweging.
“We wilden niet dat dit als een getto zou aanvoelen”, zei Teichtal. “We willen dat dit een fijne plek wordt, een open huis.”
Toen Teichtal, die opgroeide in Brooklyn, New York, 27 jaar geleden werd gevraagd om naar Duitsland te gaan om daar het joodse leven nieuw leven in te blazen, had hij gemengde gevoelens.
Zijn overgrootvader werd vermoord in het vernietigingskamp Auschwitz van de nazi’s en meer dan 60 andere familieleden kwamen ook om in de Holocaust.
Maar samen met zijn vrouw Leah ging hij op pad om ‘licht in de duisternis te brengen’.
“Deze plek gaat over het creëren van dialoog, over het overwinnen van vooroordelen en onwetendheid”, zei de rabbijn.
Bijna 80 jaar na de Holocaust, waarin 6 miljoen Europese Joden werden vermoord door de nazi’s en hun handlangers, is de Joodse gemeenschap in Berlijn nog steeds ver verwijderd van het verleden.
Maar het is weer levendig en levendig – met naar schatting 30.000 tot 50.000 Joden – en Teichtal heeft een belangrijke rol gespeeld bij het creëren van deze bruisende gemeenschap.
Naast de afstammelingen van de overlevende Duitse joden, emigreerden veel joden die nu in Berlijn wonen uit de voormalige Sovjet-Unie na de ineenstorting van het communisme begin jaren negentig. Ook jonge Israëli’s en Amerikaanse joden kwamen de afgelopen 15 jaar massaal op de been.
In een recente ontwikkeling vestigden enkele duizenden Oekraïense Joden zich in Berlijn nadat Rusland vorig jaar hun thuisland had aangevallen, waaronder enkele honderden vluchtelingen en wezen die onderdak vonden in de Chabad-gemeenschap.
Berlijn was voor de Holocaust de thuisbasis van de grootste joodse gemeenschap van Duitsland. In 1933, het jaar dat de nazi’s aan de macht kwamen, woonden er ongeveer 160.500 joden in Berlijn.
Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 was hun aantal gedaald tot ongeveer 7.000 – door emigratie en uitroeiing.
