Nazi-boekverbrandingen hebben ons geleerd te vechten tegen pogingen om minderheden 90 jaar later het zwijgen op te leggen
Door Dr. Shmuel Rosenman, voorzitter, March of the Living
Bijna een eeuw nadat de ontluikende vlammen van de Holocaust de stemmen van joodse auteurs overspoelden, kunnen we met slechts een telefoon en een internetverbinding terugvechten en het belang van vrijheid van meningsuiting en begrip onderwijzen, schrijft dr. Shmuel Rosenman.
Vorige week nog markeerden we dat er negen decennia verstreken zijn sinds een van de meest aangrijpende en zeer symbolische gebeurtenissen in de aanloop naar de Holocaust.
Slechts een paar jaar voordat de nazi’s hun genocidale rampspoed tegen het Joodse volk begonnen, begonnen zij – en hun aanhangers – aan een campagne van boekenverbranding.
In het bijzonder vernietigden ze opzettelijk boeken van joden. Niet alleen boeken met joodse inhoud, maar elk boek geschreven door joden.
Vreugdevuren om een volk uit te wissen
Op 10 mei 1933 werden meer dan 25.000 boeken in vreugdevuren gegooid in een openbare, symbolische en krachtige poging om de joodse cultuur, gedachten en ideeën uit de Duitse samenleving te wissen.
In de jaren die volgden werden zo’n 100 miljoen boeken verbrand onder de nazi’s.
Onder hen waren delen geschreven door Sigmund Freud, Thomas Mann, Lion Feuchtwanger, Bertolt Brecht, Albert Einstein, Heinrich Heine, Karl Marx, Emil Ludwig, Erich Kästner, Stefan Zweig en vele anderen.
De opperbevelhebber van de boeken was natuurlijk Joseph Goebbels, de minister van propaganda van nazi-Duitsland, die de gebeurtenis “het einde van het joodse intellectualisme” verklaarde.
Ook toen was de boodschap duidelijk. De haat van de nazi’s was niet gericht tegen het jodendom – wat op zich weerzinwekkend genoeg was – maar tegen het bestaan zelf van de joden.
Het was een volledige afwijzing van de bijdrage van joden aan de kunsten, de academische wereld en de wetenschap.
‘Waar ze boeken verbranden, zullen ze uiteindelijk ook mensen verbranden’
Het verbranden van boeken door de nazi’s was geen op zichzelf staande gebeurtenis, maar maakte deel uit van een grotere campagne om de Duitse samenleving te zuiveren van “Joodse invloed”.
Joodse professoren, schrijvers en kunstenaars werden systematisch verwijderd uit hun invloedrijke posities in de academische wereld en de kunsten.
De boeken die werden verbrand werden gezien als “on-Duits” en “corrupt”, en hun vernietiging was een manier om de boodschap van raciale zuiverheid en ideologische conformiteit van de nazi-partij te versterken.
De gebeurtenis markeerde het begin van een donkere periode in de Duitse geschiedenis waarin de vervolging van Joden en andere minderheidsgroepen zou plaatsvinden, wat uiteindelijk zou leiden tot de Holocaust.
Zoals de Duits-joodse schrijver Heinrich Heine in 1821 schreef: “Waar ze boeken verbranden, zullen ze uiteindelijk ook mensen verbranden.”
Zijn huiveringwekkende woorden werden een tragische realiteit voor de zes miljoen Joden die tijdens de Holocaust werden vermoord.
Online platformen zijn de nieuwe vreugdevuren
De poging van nazi-Duitsland om de joodse cultuur uit te wissen, mislukte uiteindelijk. De bijdrage aan de cultuur van deze joodse schrijvers van wie de boeken werden verbrand, overleefde de vlammen van de nazi-haat.
Helaas zijn pogingen om Joden het zwijgen op te leggen en hen een stem te ontzeggen, niet tot het verleden beperkt. Natuurlijk noemen we dit tegenwoordig geen boekverbranding. Dit noemen we opzeggen.
Uiterst links, uiterst rechts en in radicaal-islamitische kringen in de VS en Europa blijft er een constant thema in het publieke discours dat Joodse stemmen een gelijkwaardig platform ontzegt.
Sommigen door Joodse rechten in ons historische thuisland te ontkennen, sommigen door de racistische aard van antisemitisme te ontkennen, of zelfs door de Holocaust zelf te ontkennen.
Dit gaat door tegen de achtergrond van een voortdurende toename van antisemitisme en haatzaaiende uitlatingen in veel delen van de wereld.
Joodse gemeenschappen zijn nog steeds het doelwit van geweld en discriminatie, en online platforms zijn een voedingsbodem geworden voor extremistische ideologieën en desinformatie.
Het is essentieel dat we waakzaam blijven in onze strijd tegen haatzaaiende uitlatingen en discriminatie en werken aan het bevorderen van een cultuur van inclusiviteit en diversiteit.
De online wereld doet er ook toe
Elk jaar leidt de Internationale Mars van de Levenden duizenden mensen, Joden en niet-Joden, jong en oud, naar Auschwitz op Yom Hashoah, of Holocaust Remembrance Day, een plechtige herdenkingsdag die wordt gevierd door Joodse gemeenschappen over de hele wereld.
Samen met tientallen overlevenden die nog steeds de jaarlijkse reis maken, marcheren we van Auschwitz naar Birkenau in verzet en eerbied om te onderwijzen en te herinneren.
De Mars van de Levenden dient als een hoopvol contrapunt van de ervaring van honderdduizenden kampgevangenen die door de nazi’s werden gedwongen om uitgestrekte Europese terreinen te doorkruisen onder de zwaarste omstandigheden – de beruchte “dodenmarsen”.
Dit jaar brachten we een nieuwe groep jonge leiders mee: online influencers en bloggers waren op de mars.
Ze hebben ons geholpen een nieuw publiek van jonge mensen te bereiken. Miljoenen views op sociale media, duizenden reacties, shares en “likes”.
Want in een wereld waar boeken niet worden verbrand maar online worden geannuleerd, moeten we ons allemaal verenigd uitspreken tegen antisemitisme en alle vormen van haat.
Een cultuur van inclusiviteit en diversiteit is een must
Bijna een eeuw nadat de ontluikende vlammen van de Holocaust de stemmen van joodse auteurs overspoelden, kunnen we met slechts een telefoon en een internetverbinding terugvechten en de volgende generatie het belang van vrijheid van meningsuiting en begrip bijbrengen.
Het is essentieel dat we prioriteit geven aan onderwijs en eenheid in onze inspanningen om een tolerantere en humanere samenleving op te bouwen.
We moeten een cultuur van inclusiviteit en diversiteit bevorderen, waarin alle individuen worden gewaardeerd en gerespecteerd en waar vrijheid van meningsuiting en intellectuele diversiteit worden gevierd.
Door dit te doen, kunnen we ervoor zorgen dat de lessen van de beruchte nazi-boekverbrandingen niet worden vergeten en dat we blijven werken aan een meer rechtvaardige en rechtvaardige wereld – online en op het openbare plein, voor alle leden van de menselijke familie.
Dr. Shmuel Rosenman is de voorzitter van de International March of the Living, een jaarlijks twee weken durend educatief programma dat duizenden mensen van over de hele wereld naar Polen brengt, waar ze de herinnering aan de Holocaust onderzoeken.
Bij Euronews geloven we dat alle meningen ertoe doen. Neem contact met ons op via [email protected] om pitches of inzendingen te sturen en deel te nemen aan het gesprek.
