Eerder deze week zei IDF-chef van de generale staf, luitenant-generaal. Herzi HaleviShin Bet-chef en andere Israëlische veiligheidschefs waarschuwen Premier Netanyahu De mogelijkheid van een derde intifada op de Westelijke Jordaanoever wordt steeds groter. Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de groeiende onrust in de regio. Hamas en de Islamitische Jihad ontwikkelen een aanzienlijke terroristische infrastructuur in Judea en willen niets liever dan de wreedheden die Hamas in Gaza begaat uitbreiden naar de Westelijke Jordaanoever. Volgens opiniepeilingen steunden de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever de terroristische aanslagen van Hamas op 7 oktober van harte.
Een andere reden om bezorgd te zijn over de onrust in Judea en Samaria is dat de meeste Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever sinds 7 oktober om veiligheidsredenen geen werkvergunning meer kunnen krijgen in Israël. Vóór de aanval van Hamas op 7 oktober mochten ongeveer 150.000 Palestijnse arbeiders van de Westelijke Jordaanoever in Israël werken.
Bovendien heeft Israël de overdracht stopgezet van 275 miljoen dollar uit Palestijnse belastinginkomsten op eigendommen die aan de Palestijnse Autoriteit waren overgedragen en die het namens de Palestijnse Autoriteit had geïnd. Een deel van de door de Palestijnse Autoriteit gegenereerde belastinginkomsten wordt gebruikt voor het beruchte ‘pay-to-kill’-beleid, waarbij families van veroordeelde terroristen royale maandelijkse toelagen krijgen. Minister van Financiën Bezalel Smotrich vertelde dinsdag aan de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken dat Israël op dit moment geen geld zal overmaken. “We zullen zelfs geen enkele sjekel aan de Palestijnse Autoriteit overdragen die aan nazi-families in Gaza zou zijn gegeven”, zei Smotrich.
Terwijl sommigen de neiging hebben om de bereidheid van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever om voor Israël te werken te vergelijken met de wens dat meer Gazanen vóór 7 oktober in Israël mogen werken, zijn deze vergelijkingen niet helemaal accuraat. Israël had geen laarzen aan de grond in Gaza en geen veiligheidscontroles in het gebied. Daarentegen behoudt Israël de volledige militaire en veiligheidscontrole over Area B op de Westelijke Jordaanoever, evenals aanzienlijke inlichtingenbronnen daar, en werkt het nauw samen met de strijdkrachten van de Palestijnse Autoriteit in de regio.
Het resultaat is duidelijk. Premier Netanyahu stond op dit punt voor een ernstig dilemma. Historisch gezien was het de premier die zich concentreerde op veiligheidsbeoordelingen op dit gebied. Zij is zich er ook van bewust dat een zich ontwikkelende economie van essentieel belang is voor het behoud van vrede en stabiliteit in de regio.
Maar voor de huidige regering, waartoe ook de extreemrechtse Religieus Zionistische Partij behoort en veertien zetels heeft, Minister van Financiën Smotrich en Itamar Ben Gvir, minister van Nationale Veiligheid en leider van de Otzma Yehudit-fractie van de partij, willen wanhopig dat Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever in Israël kunnen werken en belastinginkomsten kunnen overdragen aan de Palestijnse Autoriteit. Minister van Financiën Smotrich heeft de operationele bevoegdheid om de overdracht van deze belastinginkomsten te blokkeren. Als premier Netanyahu een van deze aanbiedingen accepteert, zullen Smotrich en Ben-Gvir waarschijnlijk de regering omverwerpen en nieuwe verkiezingen uitlokken.
Voordat de oorlog op 7 oktober uitbrak, bezat de huidige coalitie onder leiding van premier Netanyahu 64 van de 120 zetels in de Knesset. Toen de oorlog uitbrak, sloot de Nationale Eenheidspartij, die twaalf zetels had in de Knesset en geleid werd door Benny Gantz, zich aan bij de regering van nationale eenheid. Als de Religieus Zionistische Partij de regering verlaat en daarmee veertien zetels verovert, zou premier Netanyahu theoretisch de controle kunnen behouden over de Nationale Rallypartij met twaalf zetels onder leiding van Benny Gantz. Hoewel de coalitie 62 zetels zal hebben in plaats van 64, zal zij nog steeds een meerderheid hebben. Maar dit is geen garantie voor premier Netanyahu; omdat Benny Gantz geen enkele garantie gaf over hoe lang hij in de regering zou blijven. Toen hij tot de regering toetrad, zei Gantz: “Zolang de oorlog voortduurt, zal ik blijven om Israël te redden.” Dus wat zal er gebeuren aan het einde van de oorlog? Bovendien zullen, volgens de overeenkomst tussen Netanyahu en Gantz, niet-oorlogsgerelateerde wetsvoorstellen of regeringsbesluiten tijdens de oorlog niet worden geïntroduceerd. Het zal voor Netanyahu moeilijk zijn om erop te vertrouwen dat Gantz in de regering van nationale eenheid zal blijven.
Netanyahu staat onder grote druk
Premier Netanyahu staat onder grote druk om pragmatisch te zijn en concessies te doen met betrekking tot belastinginkomsten en de Palestijnen die Israël binnenkomen vanaf de Westelijke Jordaanoever. Naast de waarschuwing van de Israëlische veiligheidstroepen oefent minister van Buitenlandse Zaken Blinken druk uit op Netanyahu om zich over te geven. Amerikanen zijn zich er ook van bewust dat als er niets wordt gedaan, een derde intifada op handen kan zijn.
Ik geloof dat er zowel in het oorlogskabinet als in het reguliere kabinet een kleine meerderheid is die voorstander is van het vrijgeven van belastinginkomsten en het toestaan van Palestijnse arbeiders om het land binnen te komen vanaf de Westelijke Jordaanoever. Dit betekent dat premier Netanyahu niet alleen hard zal moeten werken om extremisten in de Religieus Zionistische Partij te overtuigen, maar ook om sceptische leden van zijn eigen Likud-partij voor zich te winnen. Dit zal geen gemakkelijke taak zijn, aangezien sommige Likud-leiders ideologisch gezien niet ver verwijderd zijn van Ben-Gvir en Smotrich.
Een andere belangrijke factor die de Palestijnen ervan kan weerhouden Israël binnen te komen, is de Israëlische publieke opinie. Na 7 oktober wil geen enkele Israëlische Jood meer dat Palestijnse arbeiders op de Westelijke Jordaanoever in hun huizen blijven. Bouwinspecteurs willen ze niet op bouwplaatsen, en restauranteigenaren willen ze niet inhuren. Er zijn waarschuwingen tegen terroristische aanslagen. Gezien al deze complexiteiten zal het interessant zijn om te zien wat premier Netanyahu besluit. Ik geloof dat de combinatie van veiligheidskwesties die door het leger en de Amerikaanse druk naar voren worden gebracht, het land ervan zal overtuigen om op zijn minst belastinginkomsten over te dragen aan de Palestijnse Autoriteit.
Tijdens zijn bezoek deze week zinspeelt minister Blinken op de mogelijkheid van normalisatie met Saoedi-Arabië, bespreekt hij de Amerikaans-Israëlische samenwerking op de “dag na” van de oorlog, en verzekert hij de Amerikaanse bijdrage om Israël te helpen stabiliseren. We worden geconfronteerd met bedreigingen van buitenaf.
Naast zijn pogingen om Netanyahu ervan te overtuigen de financiële crisis op de Westelijke Jordaanoever op te lossen, heeft Blinken druk uitgeoefend op de premier om het niveau van de gevechten in Gaza te verminderen. De VS willen dat de oorlog eindigt en dat het proces van de oprichting van een Palestijnse staat wordt voortgezet. In het noorden willen de Amerikanen dat Israël een diplomatieke oplossing vindt met Hezbollah om een grote oorlog te voorkomen. Een voortijdige oplossing van deze conflicten zou een ernstig dilemma voor de premier creëren. Meer dan 125.000 mensen zijn geëvacueerd uit gemeenschappen in het noorden en zuiden van Israël, en geen van beide groepen zal bereid zijn naar huis terug te keren totdat er bedreigingen komen van Hezbollah uit het noorden en Hamas uit het zuidelijke puntje. Dit betekent dat Israël agressief zal blijven vechten om de bedreigingen aan zijn noordelijke en zuidelijke grenzen weg te nemen. Het volk in Israël geeft vandaag de dag niet veel om diplomatieke oplossingen en het Israëlische volk is vastbesloten door te gaan totdat Hamas verslagen is. Als de vijand niet wordt geneutraliseerd, zal het moeilijk zijn degenen die uit hun thuisland zijn verdreven te overtuigen om terug te keren.
Een van de dilemma’s waarmee premier Netanyahu wordt geconfronteerd, is de tragedie die wordt ervaren door de gijzelaars die bijna honderd dagen in Gaza gevangen werden gehouden. Het bewijs van marteling en seksueel geweld neemt toe en de nachtmerrie blijft elke dag plaatsvinden. Welke voorwaarden zou Israël kunnen accepteren voor het volgende staakt-het-vuren en de vrijlating van gevangenen? Zou Israël zijn oorlogsdoelstellingen kunnen opgeven om hun vrijlating te verzekeren?
Net als andere onderwerpen die in de column van deze week aan bod komen, is dit een complex dilemma waarop geen gemakkelijke antwoorden bestaan.
Stabiliteit aan de noordgrens van Israël en een ‘morning after’-oplossing in Gaza zijn van cruciaal belang voor de normalisering van de betrekkingen tussen Israël en Saoedi-Arabië. Hoewel het aangaan van diplomatieke banden de spelregels voor het Midden-Oosten zal veranderen, zal de prijs hiervan de aanvaarding van de tweestatenoplossing en een Palestijnse staat voor de deur van Israël zijn. In de huidige situatie, met opstanden op de Westelijke Jordaanoever, oorlog in het zuiden, mini-oorlog in het noorden en een onstabiele politieke situatie, kan de premier het zich niet veroorloven deze prijs te betalen. Bovendien is de Israëlische publieke opinie momenteel sterk gekant tegen elke tweestatenoplossing. De wreedheden begaan door Hamas hebben bij veel Israëli’s het gevoel gegeven dat ze geen Palestijnse partner voor de vrede hebben.
Als premier Netanyahu zijn samenwerking met Benny Gantz buiten de oorlogscoalitie kan uitbreiden, is het mogelijk dat ze niet alleen succesvol zullen zijn in oorlog maar ook in vrede. Beschikt Netanyahu over deze mogelijkheid? Wat is er in deze context nodig voor Benny Gantz en de National Rally Party om dit te doen? Als de twee deze kwesties kunnen oplossen en de extreemrechtse krachten in de huidige regering kunnen neutraliseren, zou Israël diplomatieke betrekkingen met Saoedi-Arabië kunnen aangaan, wat een groot succes zou zijn.
Momenteel bieden minister van Financiën Smotrich en minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir een waarschuwingslicht voor de Arabische landen. Alle Arabische leiders zijn vooral bezorgd over de extreme neigingen van Ben-Gvir en vrezen dat hij op elk moment met roekeloos gedrag de Tempelberg kan beklimmen en grote schade aan de regio kan toebrengen.
De genoemde kwesties stellen premier Netanyahu deze week voor grote dilemma’s. Er moeten beslissingen worden genomen, en de Amerikaanse druk kan wreed zijn. Maar er is een lichtstraal. We kunnen gebieden van vrede en stabiliteit laten groeien na de moeilijke oorlogen en verliezen van 7 oktober. Ik heb vanaf het begin van de oorlog gezegd dat dit conflict niet alleen de oorlog van Israël is, maar ook de oorlog van de gematigde Arabische landen. Het bestrijden en verslaan van terrorisme kan leiden tot stabiliteit, welvaart en een veelbelovende toekomst voor de kinderen in het Midden-Oosten voor de komende generaties. Het zal ingewikkeld zijn, er zijn compromissen voor nodig, maar het kan.
Nu de oorlog tussen Israël en Hamas een nieuwe fase ingaat, met meer dan drie maanden van strijd en nog veel meer in het verschiet, moeten we hopen op een toekomst die gekenmerkt wordt door vrede en vooruitgang in plaats van door angst en bloedvergieten. Het is de verantwoordelijkheid van besluitvormers in Israël en de rest van de wereld om ervoor te zorgen dat de naoorlogse realiteit herinnerd wordt als een kans en hoop voor joden en moslims in de regio.
