Voor de toevallige waarnemer was de bron van hun woede duidelijk.
Bij het naderen van de iconische Brandenburger Tor van Berlijn riepen de Oekraïners, gehuld in geel en blauw, “Gasembargo nu” en “Rusland is een terroristische staat”.
Tijdens hun mars ter gelegenheid van 31 jaar sinds Oekraïne onafhankelijk werd van de Sovjet-Unie, wilden ze hun Duitse gastheren eraan herinneren dat Oekraïne nog steeds een oorlogsgebied is en dat hoge gasprijzen een kleine prijs zijn in vergelijking met het leven van Oekraïners.
Maar voor sommigen borrelt er onder de oppervlakte een andere frustratie weg: de moeilijkheid om in Duitsland te midden van de oorlog thuis te leven.
Activisten zeggen dat sinds de invasie in februari de intimidatie van Oekraïense activisten en supporters is toegenomen.
‘Ze willen me doden’
Veronika is in Berlijn aan het schreeuwen door een megafoon om Oekraïense activisten te dirigeren. Sinds februari zegt ze drie Russen bij de politie te hebben aangegeven wegens geweld in de metro en op de Alexanderplatz nadat ze haar Oekraïens-kleurige polsbandje hadden gezien.
‘Ze willen provoceren,’ zei ze, sprekend over de Russen die ze sinds de oorlog heeft ontmoet. ‘Ze zijn agressief. We willen geen conflicten, we hebben er al genoeg van.”
Met een zonnebloemhoofdtooi heeft Valerya, 20, het leven in Duitsland beu. Ze kwam toen de oorlog begon, maar wil zo snel mogelijk naar huis.
“Er zijn hier veel Russen en ze zijn erg agressief. Ze vertelden me dat ze mij en mijn mensen willen vermoorden”, vertelde ze aan Euronews.
Anastasiia Lavrova was net in mei een paar dagen in Berlijn en zei dat ze het doelwit was van de metro. Een man naast haar sprong op en schudde haar grof de hand, staarde agressief en schreeuwde toen “bitch” in het Russisch.
“De eerste seconde was ik geschokt en begreep ik niet wat er gebeurde, maar na een tijdje realiseerde ik me dat aan de rechterkant van mijn tas geel en blauw plakband zat en ook een kleine speld”, vertelde ze aan Euronews.
Ook Russischtaligen bedreigd
Maar het zijn niet alleen Oekraïners die worden misbruikt, ook Russischtaligen in de Duitse hoofdstad worden lastiggevallen.
Datscha, een Russisch restaurant in Berlijn, heeft een aantal dreigende telefoontjes gekregen, waaronder een dat iemand met een jachtgeweer langs zou komen. Het eetcafé hing buiten een bord als reactie dat “oorlog geen plaats heeft in onze gemeenschap” en zamelde geld en kleding in voor Oekraïense vluchtelingen.
Er is ook een brandstichting geweest op een Duits-Russische school en er zijn Sovjetmonumenten beschadigd, volgens Human Rights Watch.
De Federale Recherche (BKA) zei medio april meer dan 1.700 misdaden te hebben geregistreerd in verband met de oorlog, waaronder incidenten tegen Russen, Oekraïners en Wit-Russen.
Het vertelde HRW dat er wekelijks ongeveer 200 van dergelijke misdaden plaatsvonden.
“De afgelopen weken hebben we met veel Russen gesproken over hun ervaringen sinds het begin van de oorlog”, schreef Eva Cosse, een HRW-onderzoeker.
“Een 40-jarige vrouw uit Rusland die al 17 jaar in Duitsland woont, meldde dat ze eind april, terwijl ze met haar dochter en haar Oekraïense neef in een park in Berlijn wandelde, met verkrachting werd bedreigd. om te ontsnappen, maar zei geschokt te zijn: “In het openbaar spreek ik nu rustiger als ik Russisch spreek. En op de speelplaats let ik op wie er bij of in de buurt van mijn dochter is’.”
Er zijn ook hulpaanbiedingen voor Oekraïne geweest van Russisch-Duitse organisaties, waarbij groepen zoals de Centrale Hamburgse Club van Russisch-Duitsers alle uitbarstingen van geweld veroordelen en wijzen op hun geschiedenis van discriminatie in de Sovjet-Unie, waar velen in kampen werden opgesloten en gedeporteerd wegens verdenking van loyaliteit aan Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
“Vanwege deze ervaringen, maar ook vanwege onze geschiedenis, gaat onze solidariteit naar alle mensen die in Oekraïne wonen, en ook naar al diegenen die in Rusland protesteren tegen het beleid van hun land dat in strijd is met het internationaal recht”, zei de club.
“We weten uit het verleden dat er geen vrede tot stand kan worden gebracht door geweld. Alles moet nu met geweldloze middelen worden gedaan om het zinloze bloedvergieten aan alle kanten te stoppen.
“We voelen ons verbonden met lijdende mensen in Oekraïne en ondersteunen het inzamelen van donaties in natura en bieden hulp aan mensen die bescherming zoeken.”
‘Onaangenaam en angstaanjagend’
Het is moeilijk te zeggen hoeveel Oekraïners Duitsland naar huis noemen.
Volgens het Centraal Vreemdelingenregister waren er voor de oorlog ongeveer 150.000 en sinds de inval van Rusland in februari zijn er ongeveer 971.000 in het land geregistreerd.
Ondertussen zijn er naar schatting zo’n drie miljoen Russischtaligen in Duitsland, van wie velen uit voormalige Sovjet-landen kwamen na de ineenstorting in het begin van de jaren negentig.
Vitsche, een vereniging van jonge Oekraïners in Duitsland, beweert dat Oekraïners altijd zijn lastiggevallen, maar dat het sinds de invasie is toegenomen.
Het beweert dat zijn activisten doodsbedreigingen en intimidatie in FSB-stijl hebben ontvangen. Velen hebben om 3 uur ‘s nachts aan de deur gebeld door mannen met maskers in zwarte auto’s die obsceniteiten schreeuwen voordat ze wegrennen. Bij een van hun activisten werd zelfs ingebroken in zijn huis, met wit poeder verspreid over de badkamer.
Duitsland is ook de plaats geweest van veel pro-Russische demonstraties. Een vrijwilliger van Vitsche, een vluchteling uit Kiev, was op straat in de buurt van hun hoofdkantoor in Berlijn toen buiten een Russische parade van auto’s met vlaggen stond te zwaaien. Ze vroeg wat ze aan het doen waren. Ze werden agressief en vertelden haar dat ze haar zouden vinden en verkrachten, zei ze.
In Frankfurt an der Oder, een stad aan de Poolse grens, zei Mariia, een 25-jarige studente, dat ze werd geprovoceerd in haar studentenkamer.
“Het begon allemaal met wat Z’s in wasruimtes en de slaapzaal”, vertelde Mariia, een 25-jarige studente, aan Euronews. “Ze verspreidden zich. Eerst was het er maar één en toen werden het er steeds meer. Het is een psychologische aanval en ik moet ze elke dag zien. Tijdens de ergste tijd van de belegering van Mariupol stond er een zin op een mededelingenbord met de tekst ‘dood alle leden van Azov’.
“Ik voelde me bang. Als het donker was, wilde ik niet alleen naar buiten omdat ik niet wist wat ik kon verwachten als er iemand om de hoek stond te wachten om aan te vallen. Ik was al die maanden bang. Het was duidelijk een psychologische aanval. Toen ik Zs voor het eerst zag, kreeg ik net als aan het begin van de oorlog een paniekaanval. Het was onaangenaam en beangstigend.”
