De Duits-Turkse comedienne Meltem Kaptan is de tweede winnaar ooit van de genderneutrale acteerprijs van het Internationale Filmfestival van Berlijn.
Door de beslissing van vorig jaar was Berlinale het eerste grote festival dat de prijs voor ‘Best Leading Performance’ in plaats van voor Beste Acteur of Actrice toekende.
Dit soort bewegingen worden weerspiegeld in alle creatieve industrieën. De Brit Awards gebruikten dit jaar om na 42 jaar de mannelijke en vrouwelijke categorieën af te stoten, waardoor de prijs ‘Best British Artist’ werd toegekend aan Adele.
Kaptans optreden in het verrassend komische drama ‘Rabiye Kumaz vs George W. Bush’ is gebaseerd op de echte ervaringen van een Duits-Turkse moeder die haar zoon uit de gevangenis in Guantanamo Bay probeert te krijgen tijdens het hoogtepunt van de Amerikaanse ‘oorlog tegen het terrorisme’. ” campagne.
“Ik denk dat het een goede zaak is dat we de genderkwestie niet meer hebben”, vertelde Kaptan aan Euronews Culture nadat ze haar prijs had in ontvangst genomen.
“Ik wachtte echter op de tweede prijs en dacht nog steeds: ‘komt er nu geen man langs?’ Het is gewoon een gek gevoel om te winnen.”
De prijs voor ‘Best Supporting Performance’ is dit jaar gewonnen door de Indonesische actrice Laura Basuki, in ‘Before, Now and Then’ van Kamila Andini.
Met slechts één van elke acteerprijs die nu beschikbaar is op de Berlinale, was het een goed idee om in een industrie waar prijzen van cruciaal belang zijn voor een onafhankelijke film om een betalend publiek te vinden?
“Je zou willen dat je meer prestatieprijzen kon uitreiken omdat er zoveel prachtige uitvoeringen waren”, zegt Gladiator-actrice Connie Nielsen, een internationaal jurylid op het festival van dit jaar.
“Maar ik heb ook echt respect voor het feit dat je de beste prestatie krijgt, ongeacht het geslacht, het is geweldig om afstand te nemen van het geslacht, maar het vermindert wel het aantal onderscheidingen […] Ik wou dat de Berlinale een ‘Best Ensemble’ performance award had gekregen. De Screen Actors Guild awards en de Europese filmprijzen die categorie hebben.”
Acteur en producer Sara Fazilat, die onlangs haar eerste speelfilm Nico maakte, werd dit jaar gekozen als een van de Face to Face-campagnes van German Films om haar talent wereldwijd te promoten.
Sinds 2020 zit ze in het bestuur van Pro Quote films, dat gelijkheid voor alle geslachten in de filmindustrie promoot.
“Het is zeker een stap in de goede richting”, zegt ze. “Maar het zal de komende jaren laten zien hoe intrinsiek het werkelijk is. Het is zeker ook inclusief voor niet-binaire mensen. We moeten het doen en de verandering doorvoeren, maar ons publiek ontdekt deze ideeën nog steeds en heeft het misschien nog niet helemaal ingehaald, ze ontdekken nog steeds andere aspecten van diversiteit op het scherm.”
Geslacht was een belangrijk thema van het festival, dat opende met de door Francois Ozon omgedraaide film Peter von Kant, een bewerking van Rainer Werner Fassbinders film ‘The Bitter Tears of Petra von Kant’ uit 1972.
Ozon behoudt wel de LGBTQ+-thema’s van de film, met acteur Denis Menochet die Von Kant speelt als een flamboyante filmregisseur die verliefd is op een veel jongere mannelijke acteur, terwijl de originele Petra werd gepresenteerd als een lesbische modeontwerper.
En in de prestigieuze Panorama-sectie van het festival, buiten de hoofdcompetitie, onderzochten minstens drie films thema’s van genderidentiteit – ‘Into My Name’, een documentaire van Nicolo Bassetti, volgde vier Italianen terwijl ze overgingen van vrouw naar man. De film werd geproduceerd door de Amerikaanse acteur en transrechtenactivist Elliot Page.
‘Swing Rides’ van Chiara Bellosi documenteert een 15-jarig meisje dat een kermiswerker ontmoet, Amanda genaamd, die niet gebonden is aan genderstereotypen. En ‘Beautiful Beings’, een IJslandse film van Gudmundur Arnar Gudmundsson, won het Europa Cinemas-label als ‘Best European Film’ in de sectie.
Hij zegt dat de film draait om vier tienerjongens uit de arbeidersklasse en hun zoektocht om te ontdekken wat mannelijkheid voor hen kan betekenen.
“Het is een verhaal over vriendschap vol jeugdige energie, hoop en verwarde gevoelens, en over een groep jongens die zich niet welkom voelen, maar steun vinden bij elkaar”, legt hij uit.
Een acteur is een acteur
Julia Trofimova is een Russische regisseur die de poëtische boy-meets-girl-film ‘The Land of Sasha’ maakte in het Generation-programma van de Berlinale, gewijd aan coming of age-verhalen.
Trofimova vindt de genderneutrale categorieën op het Filmfestival van Berlijn “geweldig, want ik begrijp niet waarom er een verschil is, ze zijn een ‘acteur’ ongeacht geslacht. Als ik met mijn acteurs praat, denk ik zeker niet dat ze onderscheid maken tussen acteurs en actrices.”
Ze heeft lang gezocht om haar 17-jarige held Sasha te casten, totdat ze Mark Eydelshteyn vond (vastgeketend aan Ruslands eigen Timothee Chalamet.)
“Hij is een atypische held, ik was op zoek naar iets dat niet zo mannelijk was”, legt ze uit.
‘Ik wilde dat, want in onze jeugd van tegenwoordig, die ik bij mijn eigen kinderen zie, zijn ze heel anders dan de generatie ervoor. De scheidslijn tussen man en vrouw is erg vaag, ik zie het bij mijn eigen drie jongens. Er is echt een fluïditeit van geslachten en hoe ze over zichzelf denken, ze denken aan het leven zonder hokjes en grenzen binnenin.”
Ze denkt dat de oudere generatie de wensen van een jongere zal moeten inhalen – en dat is misschien maar goed ook.
“We willen niet achterhaald zijn”, zegt ze. “Ik hou van het idee dat het zelfs op mijn veertigste mogelijk is om de manier waarop je over jezelf denkt en de rollen die je speelt over gender en seks te heroverwegen.
“Zelfs in de zin dat Rusland vrij rigide is geweest over deze ideeën, maar met de jeugd in Rusland is het totaal anders. Het is overal in Europa hetzelfde. De jongeren zijn echt vrij.”
