Duitsland is momenteel verwikkeld in een begrotingscrisis als gevolg van een noodstop op de uitgaven. Euronews Business onderzoekt waarom de grootste economie van Europa in de problemen zit.
Het Duitse Hooggerechtshof heeft onlangs een uitspraak gedaan tegen de herverdeling van ongebruikte schulden uit de Covid-19-pandemie, voor een totaalbedrag van ongeveer €60 miljard voor klimaat- en transformatieprojecten, wat chaos heeft veroorzaakt voor de begroting van het land, waarbij de regering een bevriezing van de uitgaven voor nieuwe uitgaven heeft gelast, met name voor groene initiatieven. terwijl we proberen te beslissen of we de schuldenrem willen afschaffen of de uitgaven van elders moeten beteugelen.
Voorheen werd dit bedrag opzijgezet om te worden gebruikt voor subsidies voor duurzame energie, energiezuinige woningen, chipsproductie en steunmaatregelen voor energierijke bedrijven.
De uitspraak heeft de plannen voor de begrotingsaankondiging voor 2024 van de coalitieregering van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz vrijdag in de war gebracht. De impact zou zich ook kunnen uitstrekken tot de financiële plannen tot 2027, omdat het kabinet het nu met 60 miljard euro minder moet doen.
Wat is de Duitse schuldenrem?
Dit heeft geleid tot wijdverbreide kritiek op de Duitse schuldenrem, ingevoerd in 2009, die het structurele begrotingstekort van Duitsland beperkt tot ongeveer 0,35% van het bruto binnenlands product. Dit beperkt de mogelijkheden van het land om geld te lenen ernstig, wat het land heeft geprobeerd tegen te gaan door buiten de begroting fondsen te introduceren.
De schuldenrem kan echter worden opgeheven in tijden van uitzonderlijke nood. Dit was te zien in 2020, toen de overheid bedrijven en de economie als geheel moest versterken na de Covid-19-pandemie.
Het werd ook in 2022 opgeheven, na de stijging van de rentetarieven, de inflatie en de energieprijzen. De schuldenrem werd echter in 2023 teruggebracht met alternatieve fondsen voor militaire doeleinden en subsidies voor de energieprijzen.
Momenteel overtreffen de buiten de begroting vallende fondsen de werkelijke begroting van de regering, oplopend tot ongeveer 869 miljard euro, en zijn ze verspreid over klimaatfondsen, energiesubsidies, militaire upgrades en meer. Na de uitspraak van de rechtbank worden ook de uitgaven uit fondsen buiten de begroting stopgezet, behalve in bijzondere omstandigheden.
Hoewel de schuldenrem Duitsland heeft benadrukt als een van de sterkste Europese voorstanders van begrotingsdiscipline, heeft het land ook met aanzienlijke terugslag te maken gehad. Er wordt de schuld gegeven aan het feit dat Duitsland niet genoeg kan lenen om op het juiste moment in de juiste industrieën te investeren.
Beleggers maken zich steeds meer zorgen dat deze rigiditeit Duitsland zijn voorsprong en concurrentievermogen op de wereldmarkt zou kunnen kosten, vooral nu het land al kampt met trage groei en een zwakke vraag. De schuldenrem maakt het ook moeilijk om meer langetermijninvesteringen te plannen, waardoor het Duitse begrotingsbeleid meer op de korte termijn dan op de lange termijn gericht blijft.
Nu de huidige uitspraak van de rechtbank geld uit groene transitieprojecten haalt, zou Duitsland nog verder achterop kunnen raken met zijn emissies in 2030 en zijn netto-nuldoelstellingen voor 2045, in een tijd waarin de meeste andere G7-landen ook achterlopen. De urgentie van de klimaatverandering heeft ook aanleiding gegeven tot discussies over de vraag of de schuldenrem voor 2023 en 2024 moet worden opgeheven, zodat Duitsland de kans krijgt weer op het goede spoor te komen.
De uitspraak zou ook een verdere bedreiging kunnen vormen voor de huidige drieledige coalitieregering van Duitsland, die al op wankele grond staat als gevolg van een toename van publieke meningsverschillen en economische schokken.
Aanvullende bronnen • Reuters
